‘Zwientie tik’ organisator overtrad de wet

Door dit te organiseren worden niet alleen de varkens onnodig in hun welzijn aangetast maar geven de organisatoren en de gemeentes ook het slechte voorbeeld dat het normaal en grappig is om dieren te gebruiken voor vermaak. Daarnaast zal het ‘spelletje’ en het vervoer van en naar het evenement de dieren stress en angst bezorgen. Ook pasten deze evenementen - door varkens te verslepen om ze in aanraking te brengen met een groot publiek - niet binnen de voorzorgsmaatregelen met betrekking tot de varkenspest.

In Steenwijkerwold verzochten de dierenbelangenorganisaties de festivalorganisatie en burgemeester en wethouders per brief dringend om vanwege het dierenwelzijn, de volksgezondheid en het voorkomen van de verspreiding van dierziektes, af te zien van het evenement op 3 augustus. “Het bleek nutteloos om op het fatsoen van organisatie en gemeentelijke ambtenaren te vertrouwen,” zegt Animal Rights campagneleider Erwin Vermeulen.

Vandaar dat de organisaties voorafgaande aan het zogenaamde open Nederlands kampioenschap zwientie tikken dat op zondagmiddag 18 augustus in Luttenberg plaatsvond, bij de NVWA een handhavingsverzoek indienden vanwege het overtreden van de Wet dieren en het zich niet houden aan de voorzorgsmaatregelen met betrekking tot de varkenspest. Daarnaast hebben de dierenbelangenorganisaties een brief naar burgemeester en wethouders van Raalte gestuurd met daarin het dringende verzoek om dit evenement niet door te laten gaan.

In 1989 en in 2000 zijn rechtszaken aangespannen om het zwientie tikken te verbieden. De rechter oordeelde destijds dat het spel een kwestie van goede of minder goede smaak was, maar vond niet dat het in aanmerking kwam voor een verbod. Echter op 1 januari 2013 is de Wet dieren van kracht geworden.

In deze wet wordt de intrinsieke waarde van het dier erkent en mogen dieren niet zonder redelijk doel in hun welzijn aangetast worden. Met de intrinsieke waarde van de varkens als individuele dieren met hun eigen belangen wordt bij dit spelletje geen rekening gehouden.

De Partij voor de Dieren (PvdD) stelde vervolgens vragen aan de minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV). Mensen die graag dieren gebruiken voor hun eigen vermaak en boerenbelangenorganisaties die het hun hoofdtaak hebben gemaakt om dierenleed te verdedigen, spraken daar hun ongenoegen over uit. Uit de antwoorden die Minister Carola Schouten op vrijdag 13 september gaf blijkt nu dat bij het popfestival in Steenwijkerwold diverse overtredingen hebben plaatsgevonden. ¹

Uit onderzoek van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) is gebleken dat de varkens die voor het zwientie tikken zijn gebruikt, kwamen van een vermeerderingsbedrijf uit de nabije omgeving van de evenementenlocatie en dat de vrouwelijke vleesvarkens na afloop zijn getransporteerd naar een varkenshouderij met een RE-status (een hobbyhouder die niet meer dan 5 varkens met hun biggen mag hebben), eveneens in de nabije omgeving van de evenementenlocatie, om daar nog een paar weken te verblijven alvorens zij naar het slachthuis gaan.

De varkens werden illegaal aan- en afgevoerd. Uit de gegevens van Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) en de NVWA bleek dat de organisator geen ontheffing had aangevraagd voor het transport van varkens van en naar het evenemententerrein. Hiervoor werd een schriftelijke waarschuwing gegeven.

Een andere overtreding van de wet was het verwijderen van oormerken. Volgens Henk Kranendonk, organisator van Dicky Woodstock Popfestival, werd deze overtreding bewust gemaakt omdat de boer van wie de organisatie de varkens ontving niet aan de hand van oormerken wilde worden herkend: “Het kon zijn dat mensen van dierenorganisaties, die Woodstock ook bezochten, namelijk verhaal gingen halen bij hem.’’ ^{1 2}

De NVWA heeft in totaal 3 overtredingen vastgesteld in Steenwijkerwold, twee daarvan zijn met een schriftelijke waarschuwing afgedaan. De derde overtreding - het verwijderen van de oormerken - wordt met een rapport van bevindingen afgedaan, wat kan leiden tot een bestuurlijke boete.

Terwijl de NVWA in Steenwijkerwold dus diverse overtredingen constateerde, vond ze het niet nodig om gehoor te geven aan het handhavingsverzoek van de dierenbelangenorganisaties en het evenement in Luttenberg te inspecteren. ‘“We hebben een risicoanalyse gemaakt en contact gehad met de organisatie. Op grond daarvan hebben we besloten dat het niet nodig was om een inspecteur te sturen,” vertelde een woordvoerder van de NVWA tegen de Volkskrant. ¹

“Ondertussen kost het frivool gebruik van dieren voor dit soort spelletje hen het leven,” zegt Vermeulen. In Luttenberg werden de twee varkentjes meteen na de wedstrijd opgehaald door de slager en de volgende dag geslacht. De organisatoren geven de regels de schuld: ‘Ze mogen niet terug naar de boerderij.’

Minister Schouten heeft ondertussen geen enkele intentie om ‘zwientie tik’ te verbieden. Op haar inmiddels bekende kille, harteloze wijze, antwoord ze de PvdD: “Een houder van een dier, in dit geval de organisator van het evenement, is verantwoordelijk voor de gezondheid en welzijn van zijn dieren en moet voldoen aan de geldende regelgeving op deze onderwerpen. Zolang er aan wet- en regelgeving is voldaan is het niet aan mij om hier verder een uitspraak over te doen. Het Zwientie Tikken is een traditie, en tradities zijn iets van de maatschappij.”