Inhoud
Animal Rights vraagt om intrekking vergunningen van vleeskuikenbedrijf Kemperland

Vleeskuikenbedrijf Kemperland en bio-waakhond Skal lappen bio-principes aan hun laars
Intrekken van de vergunningen
Op 6 maart 2025 diende Animal Rights een intrekkingsverzoek in voor de natuurvergunning(en) van Kemperland bij de provincie Gelderland. Het bedrijf aan de Broekhuizerstraat te Wehl beschikt over een natuurvergunning voor het houden van in totaal 62.400 vleeskuikens met een bijbehorende ammoniakemissie van (minstens) 4.992,00 kg/jaar.
Op 13 maart 2025 diende Animal Rights een intrekkingsverzoek in voor de milieuvergunning van Kemperland bij de gemeente Doetinchem. Deze vergunning staat het bouwen van stallen toe ten behoeve van het houden van 52.800 biologische vleeskuikens, verdeeld over 13 stallen, waarvan in totaal maximaal 11 stallen tegelijkertijd in gebruik mogen zijn.
Blijkens de natuurvergunningen uit 2015 en 2016 veroorzaakt het bedrijf stikstofdepositie op voor verzuring gevoelige habitattypen binnen het Natura 2000-gebied ‘de Veluwe’.
Stikstofdepositie wordt ook als groot knelpunt genoemd in de natuurdoelanalyse van de Veluwe. Uit onderzoek door de Ecologische Autoriteit blijkt dat zelfs nog een groter probleem te zijn dan waar de provincie in de natuurdoelanalyse van is uitgegaan.
De Veluwe is bovendien ook opgenomen op de zogenaamde ‘urgente lijst’, waarover de rechtbank Den Haag in de zaak van Greenpeace tegen de Nederlandse Staat oordeelde dat “stikstofreductie een noodzakelijke voorwaarde is voor het tegengaan van verdere verslechtering en voor het herstellen van de reeds opgetreden verslechtering” en dat “[h]et nalaten aan een noodzakelijke voorwaarde voor herstel te voldoen is in strijd met het verslechteringsverbod”.
Animal Rights weet dat op deze locatie de natuurvergunning tot op heden nog nooit in de volledige omvang is gebruikt en is van mening dat deze ook niet in de volledige omvang zal kunnen worden gebruikt.
Uit de omgevingsvergunning, afgegeven door de gemeente Doetinchem, blijkt dat niet meer dan 52.800 (biologische) vleeskuikens mogen worden gehouden. Hierdoor is het ook in de toekomst uitgesloten dat de natuurvergunning in de volledig omvang van 62.400 kippen kan worden gebruikt. De met deze discrepantie gecreëerde latente ruimte van 9.600 kippen zou sowieso ingetrokken moeten worden.
Volgens de geldende regels voor biologische bedrijfsvoering mag de totale pluimveebezetting op één bedrijf niet meer dan 16.000 zijn: de totale stalruimte mag niet groter zijn dan 1.600 m2 en er mogen niet meer dan 10 vleeskuikens per m2 worden gehouden. Dat maakt dus ook dat er met de voorliggende natuurvergunning een overschot/latente ruimte is van 46.400 vleeskuikens en met de milieuvergunning van 36.800 vleeskuikens. Deze latente ruimte moet worden ingetrokken.
Er zijn tot op heden pas drie stallen gerealiseerd. De natuurvergunning volgend, betekent dit dat op deze locatie maximaal 14.400 vleeskuikens aanwezig kunnen zijn. Die latente ruimte van 48.000 / 38.400 vleeskuikens dient te worden ingetrokken.
Het is niet wenselijk (deels) ongebruikte natuurvergunningen in stand te houden, mede gelet op de betrokken (natuur)belangen. In dit kader acht Animal Rights het dan ook passend dat de nog vigerende natuurvergunning, geheel dan wel ten dele, wordt ingetrokken.
Achtergrond
KemperKip uit Zelhem begon na de bouwvak van 2021 met de bouw van een nieuw biologisch vleeskuikenbedrijf Kemperland. Aan de Broekhuizerstraat tussen Wehl en Doetinchem moesten in totaal 13 stallen komen te staan met in elke stal plaats voor 4.800 vleeskuikens. 1
De man die eerder nog zei: ”Liever 100 boeren met 1.000 dieren, dan 10 met 10.000” 2 en het ook op de eigen website nog heeft over “kleinschalige boerderijen” 3 gaat voor schaalvergroting.
KemperKip heeft een twintigtal Nederlandse pluimveebedrijven onder contract en slacht gemiddeld 10.000 tot 15.000 vleeskuikens per week in de eigen slachterij in Uden. Ongeveer evenveel biologische vleeskippen worden geïmporteerd uit het buitenland.
Met Kemperland erbij zou het wekelijks 4.800 importdieren schelen en import pas niet binnen de biologische gedachte, aldus Kemper. 4 52.000 Kuikens op één bedrijf in zijn visie blijkbaar wel.
Zelf vindt initiatiefnemer Herman Kemper Kemperland geen megabedrijf, maar hij negeert daarbij dat Europese regelgeving een maximum stelt aan het aantal dieren per biologisch bedrijf.
Animal Rights vindt het schokkend dat bio-waakhond Skal meewerkt aan het omzeilen van biologische basisprincipes. Skal besmeurt het imago van biologische producten met deze aan fraude grenzende zwendel.
Verzet
De naburige pluimveeslachter Esbro in Wehl maakte in december 2020 bezwaar tegen de komst van Kemperland. Esbro vreest dat bij een eventuele vogelgriepuitbraak op het pluimveebedrijf de slachterij stil komt te liggen. 1
Ook omwonenden tekenden bezwaar aan uit vrees voor fijnstof en geurhinder. De rechter in Arnhem verklaarde de bezwaren op 9 maart 2021 ongegrond. Zowel de buren als Esbro zetten hun strijd voort bij de Raad van State. KemperKip wacht niet af en gaat bouwen en plaatst de eerste kuikens. 2
De afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State besliste woensdag 5 april in de twee hoger beroepen. 3 In beide zaken oordeelde de Raad van State de beroepsgronden ongegrond. De uitspraak betekent dat de uitspraak van de rechtbank Gelderland overeind blijft en dat de omgevingsvergunning van KemperLand nu onherroepelijk is na acht jaar juridische getouwtrek.
Voorwaarden
De gemeenteraad van Doetinchem heeft op 21 december 2017 een verklaring van geen bedenkingen afgegeven voor het verlenen van een omgevingsvergunning voor Kemperland, maar hierin zijn voorwaarden opgenomen. De belangrijkste daarvan is dat er enkel kippen mogen worden gehouden binnen de inrichting als wordt beschikt over certificaten van een controlerende instantie, waaruit volgt dat de dieren op biologische wijze worden gehouden.
Men refereert hier aan certificering door bio-waakhond Skal: "Skal Biocontrole zet zich als onafhankelijk toezichthouder in voor een aantoonbare betrouwbaarheid van biologische producten in Nederland."
De biologische regels
Biologische vleeskuikenbedrijven mogen per stal (eenheid) maximaal 4.800 vleeskuikens houden. Kemper houdt hier dus de absolute bovengrens aan. 1
De totale stalruimte mag niet groter zijn dan 1.600 m2 en er mogen niet meer dan 10 vleeskuikens per m2 worden gehouden. Dit betekent dat een biologisch vleeskuikenbedrijf niet meer dan 16.000 biologische vleeskuikens op één bedrijf mag houden (1.600 m2 x 10 kuikens/m2).
Naast een maximum van 10 vleeskuikens per vierkante meter geldt er ook een maximaal gewicht van 21 kg/m2.
Skal is de toezichthouder op biologische productie, maar moet zich aan de Europese regels houden en kan dus geen certificering afgeven voor een biologisch bedrijf met 52.000 vleeskuikens.
En toch heeft het er de schijn van dat dat precies is wat Skal wil gaan doen. Op 27 januari 2022 krijgt Kemperland BV een eerste bio-certificaat, maar voor hoeveel dieren blijft onduidelijk?
Ontduiken van de regels
Al in februari 2018 heeft Kemper een truc verzonnen om de bestaande regels te ontduiken en Skal lijkt daar vrolijk aan mee te werken:
“In de werkwijze die u geschetst heeft wilt u de 13 stallen van 4.800 vleeskuikens per stal verdelen over 5 gescheiden bedrijven (met elk een aparte registratie bij de KvK, UBN en Skal). Er worden dan maximaal 14.400 vleeskuikens per bedrijf gehouden. Skal ziet op basis van de door u getoonde en toegelichte gegevens vooralsnog geen reden waarom deze bedrijven (indien deze aan alle overige bio eisen voldoen) niet gecertificeerd kunnen worden in de toekomst.” 1
Kemperland heeft uiteindelijk 7 BV-tjes in het leven geroepen op het adres Broekhuizerstraat 2: KL-Paardenbloem BV, KL-Struikheide BV, KL-Akkerdistel BV, KL-Berenklauw BV, KL-Klaproos BV, KL-Jakobskruid BV en KL-Boterbloem BV.
Zo probeert Kemperland met medewerking van bio-waakhond Skal de basisprincipes van de biologische (landbouw)productie te omzeilen.
“Animal Rights vindt het schokkend dat bio-waakhond Skal meewerkt aan het omzeilen van biologische basisprincipes,” zegt Animal Rights adviseur Erwin Vermeulen. “De in deze brief omschreven werkwijze grenst aan frauduleuze praktijken en kan geenszins in lijn met de Europese regelgeving omtrent bio-certificering worden beschouwd. Er is niet voor niets een begrenzing aan het aantal dieren per bedrijf verankerd in de EU-regelgeving. Dat aantal kan niet aan de laars gelapt worden met het hierboven beschreven ‘geitenpaadje’. Skal besmeurt het imago van biologische producten met deze aan fraude grenzende zwendel.”
Verzoek tot intrekken certificering
In de disclaimer behorende bij eerder genoemde brief staat: “De uiteindelijke beoordeling zal volgen wanneer de bedrijven zijn aangemeld, en de stallen zijn gebouwd.”
Hieruit maakt Animal Rights op dat een certificaat pas afgegeven kan worden na realisatie van de stallen. Dat is ook logisch, immers, hoe kan anders gewaarborgd worden of aan alle vereisten uit de EU-verordening wordt voldaan. Er zijn tot nu toe slechts drie stallen gereed.
Animal Rights is verder van mening dat de zeven ‘spook-b.v.’s’ nooit daadwerkelijk stallen kunnen realiseren, aangezien zij niet beschikken over de daartoe benodigde vergunningen. Deze zijn immers uitsluitend verleend aan Kemperland B.V., waardoor dit het enige bedrijf is dat onder de vergunningen dieren (vleeskuikens) mag houden.
Toen Animal Rights dit in januari 2023 bij Skal aankaartte, reageerde de bio-waakhond ontwijkend. De juridische afdeling van Skal weigerde uitleg te geven over het certificeringsproces voor Kemperland en over hoe het dan zit met de 52.000 biologische kuikens.
Vervolgens heeft Animal Rights Skal op 29 maart 2023 gevraagd de certificering in te trekken.
Op 21 juni 2023 laat Skal weten dat alleen aan KL-Paardenbloem B.V. een certificaat verleend is voor het houden van vleeskuikens en dat Kemperland daartoe ‘slechts’ 4.000 vleeskuikens bij Skal heeft aangemeld. Inmiddels mag ook de BV ‘KL-Berenklauw' kuikens houden. 1
Op de vraag op 31 juli of Skal alsnog gaat meewerken aan de constructie zoals beschreven in het ‘Advies Besluit Omgevingsvergunning Activiteit Milieu’ komt nooit een antwoord.
Het zou echter de reden kunnen zijn dat het bedrijf nog altijd niet volledig gerealiseerd is.
Een verdere ogenschijnlijke overtreding is volgens Animal Rights verder gelegen in het overschrijden van het maximaal (stalbezettings-) gewicht van 21 kg/m2. Uit een nieuwsbericht blijkt dat de gehouden vleeskuikens doorgroeien tot een gewicht van 2,5 kilo en dan geslacht worden (https://www.boerderij.nl/eerste-kemperland-biokippen). Uitgaande van de beoogde bezetting per stal van 4.800 en het uitgangspunt dat vleeskuikens gehouden worden tot het eindgewicht van 2,5 kg op de 481 m2, zoals vermeld op de bouwtekeningen, komt Animal Rights tot een totaal van 25 kg per m2, zijnde een overtreding van voornoemde Europese verordeningen. Mogelijk dat daarom 'slechts' 4.000 vleeskuikens werden aangemeld.
Kemper kan niet vervroegd slachten om op een lager gewicht uit te komen, want biologische kuikens mogen pas geslacht worden als ze minimaal 81 dagen oud zijn.
Tijdlijn
De locatie, een voormalig melkveebedrijf, werd in 2015 aangekocht. Op 13 december 2016 besluiten burgemeester en wethouders van Doetinchem dat er geen milieueffectrapport (MER) opgesteld hoeft te worden. Op 16 december 2016 is een aanvraag omgevingsvergunning ingediend. De aanvraag was niet compleet. Op 6 februari 2017 is er om aanvullingen gevraagd. Deze zijn op 23 juni 2017 aangeleverd. De aanvraag was daarmee compleet en werd in behandeling genomen.
Het project paste niet in het bestemmingsplan, omdat realisatie van bedrijfsgebouwen alleen is toegestaan binnen het bouwvlak. Op grond van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) kan echter afgeweken worden van het geldende bestemmingsplan. Als voorwaarde geldt dat het project niet in strijd mag zijn met een goede ruimtelijke ordening.
Het volksgezondheid-advies van de GGD is positief, onder voorwaarde dat de voorgestelde maatregelen en technieken daadwerkelijk worden toegepast en gebruikt, waaronder een ionisatiesysteem. Maar er valt geen volledige zekerheid te geven over toekomstige gezondheidseffecten. 1
De raad heeft op 21 december 2017 besloten een verklaring van geen bedenkingen af te geven, maar hierin zijn voorwaarden opgenomen. 2
Zoals:
- Voordat vleeskuikens in de stal mogen worden gehouden, moeten de voorgestelde ionisatiemaatregelen inclusief beschrijving en bewijzen dat de emissiereductie minimaal 27% fijnstof bedraagt ter goedkeuring worden aangeboden aan de gemeente Doetinchem. Pas als de voorgestelde techniek is goedgekeurd door de gemeente Doetinchem en is geplaatst, mogen in de stallen vleeskuikens worden gehouden.
- Er mogen enkel kippen worden gehouden binnen de inrichting als wordt beschikt over certificaten van een controlerende instantie (Skal), waaruit volgt dat de dieren op biologische wijze worden gehouden.
- Het gebied waarin het initiatief plaatsvindt zal zoveel mogelijk toegankelijk moeten worden gesteld voor recreanten. Alleen indien het echt niet mogelijk is vanwege verspreiding van dierziektes of bedrijfsvoering kan hiervan afgeweken worden.
Het gebied is volgens omwonenden hermetisch afgesloten met camerabewaking, dus aan de derde voorwaarde wordt niet voldaan.
De naburige pluimveeslachter Esbro in Wehl had in december 2020 bezwaar gemaakt tegen de komst van het bedrijf. Esbro vreest dat bij een eventuele vogelgriepuitbraak bij het pluimveebedrijf de slachterij stil komt te liggen. Esbro is gevestigd op het bedrijvenpark A18, hemelsbreed 2,5 kilometer verderop.
Ook omwonenden, voornamelijk uit de Doetinchemse wijk De Huet, hadden bezwaar aangetekend, uit vrees voor fijnstof en geurhinder. De rechter in Arnhem verklaarde de bezwaren op 9 maart 2021 echter ongegrond.
Op 20 december 2022 beantwoordt Alfons Langwerden, procesleider ruimtelijke ontwikkelingen bij de gemeente Doetinchem, namens wethouder Steintjes raadsvragen van dhr. M. Zaaijer van de lokale partij GemeenteBelangen.
Hierin wordt onder andere gezegd dat de Omgevingsdienst Achterhoek (ODA) heeft gecontroleerd op de aanwezigheid van een Skal certificaat voor de 1ste in werking gestelde stal en dat dit certificaat is afgegeven op 10 oktober 2022.
Op 24 november 2022 heeft de ODA de controle voor het in gebruik nemen van de stal afgerond. In de stallen zijn de benodigde ionisatiemaatregelen getroffen, waarmee een reductie van fijnstof van 31% wordt gehaald.
Half augustus 2022 werden de eerste biologische kuikens opgezet in de eerste stal van Kemperland, aldus de agrarische nieuwssite Boerderij. 3
Op de late avond van 12 december 2022 observeerde dierenrechtenorganisatie 1037againstanimalcruelty hoe een transport met vleeskuikens van Kemperland vertrok naar het slachthuis in Uden.
Op 4 januari 2023 vraagt Animal Rights Skal om uitleg. Op 11 februari 2023 volgt een summier, ontwijkend antwoord.
De zitting voor het hoger beroep bij de Raad van State vond plaats op 31 januari 2023.
Op 29 maart 2023 verzoekt Animal Rights Skal om de bio-certificering voor Kemperland in te trekken.
De afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State besliste woensdag 5 april 2023 in de twee hoger beroepen aangespannen door een omwonende en door pluimveeslachterij Esbro in Wehl. In beide zaken oordeelde de Raad van State de beroepsgronden ongegrond en daarmee is de omgevingsvergunning van Kemperland nu onherroepelijk. 4
Op 21 juni 2023 laat Skal aan Animal Rights weten dat 'slechts' één B.V. een certificaat verleend is voor het houden van (4.000) vleeskuikens.
Op 31 juli 2023 vraagt Animal Rights (nogmaals) aan Skal of de organisatie gaat meewerken aan de frauduleuze constructie om 52.000+ biologische kuikens voor Kemperland te certificeren. Er komt geen antwoord.
Maart 2025 vraagt Animal Rights om (gedeeltelijke) intrekking van de vergunningen van het bedrijf.