Inhoud
Bestrijdingsaanvragen konijnen gestegen ondanks Rode-Lijst status
Animal Rights deed onderzoek naar de bestrijding van konijnen in Vlaanderen. Deze dieren worden nog steeds onder het mom van schadecontrole of faunabeheer gedood. Na evaluatie van de gegevens hebben we ontdekt dat de bestrijdingsaanvragen over een periode van vier jaar met bijna 15 procent toegenomen zijn. 'Een negatieve evolutie.", aldus Legon, campagnecoördinator bij Animal Rights, "En dat terwijl de soort met een afnemende populatietrend kampt.".
Schrikbarende evolutie
De bestrijdingsaanvragen zijn drie opeenvolgende jaren (2018-2019-2020) gestegen met in totaal 20,8 procent van 125 tot 151 aanvragen. De afgelopen twee jaar zijn de aanvragen weer licht gedaald tot 143. Daarmee zijn het aantal bestrijdingsaanvragen op vier jaar tijd nog steeds gestegen met bijna 15 procent of tot 555 bestrijdingsaanvragen, zegt Legon, campagnecoördinator bij Animal Rights.
Belangrijk hier is om te onthouden dat één zo'n aanvraag toegekend kan worden voor verschillende percelen én kan gelden tot het einde van het kalenderjaar waarop de melding betrekking heeft. Als we weten dat de soort op de Rode Lijst staat en de afschotcijfers -die de best beschikbare indicator voor de populatietrend en densiteit van het konijn vormen- afnemen, dan is deze stijging angstaanjagend.
Provinciale verschillen
Dat er een lichte daling bestaat wil niet zeggen dat het overal de goede richting uitgaat. Uit onderzoek blijkt dat de bestrijdingsaanvragen de laatste vier jaar in bijna elke provincie zijn gestegen, ook in 2021. Enkel in West-Vlaanderen is er een opmerkelijke daling te merken. Daar daalde het aantal aanvragen van 25 tot 5, ofwel een afname met 80 procent. Als we de daling in West-Vlaanderen uit het totaalplaatje schrappen, komen we uit op een stijging van wel 38 procent! In Vlaams-Brabant is de hoogste stijging te spotten, daar verdriedubbelde het aantal aanvragen bijna van 11 naar 31. Het absolute aantal aanvragen is doorheen de jaren dan weer het hoogst in de provincie Antwerpen (36,4 procent van het totale aantal aanvragen).
Ook de stad Antwerpen zelf maakt zich schuldig aan het grootste aantal absolute aanvragen, gevolgd door Turnhout en Mechelen (provincie Antwerpen), Vilvoorde (Vlaams-Brabant), Riemst (Limburg) en Beveren (Oost-Vlaanderen). Als we rekening houden met de oppervlakte van de steden, gemeenten en dorpen dan zijn (opnieuw) Vilvoorde en Mechelen, Sint-Genesius-Rode (Vlaams-Brabant), Zelzate (Oost-Vlaanderen) en Zwijndrecht (provincie Antwerpen) de -deze keer niet te feliciteren- koplopers.
Stop de jacht op Rode Lijst dieren
Dat West-Vlaanderen een daling kent in bestrijdingsaanvragen is daarom nog geen teken dat er ook daadwerkelijk minder konijnen zijn gedood. Konijnen zijn namelijk 'jachtwild' en worden intensief bejaagd tijdens de plezierjacht en bijzondere jacht. Een hoger aantal slachtoffers dat voor het plezier is gedood, kan resulteren in minder bestrijding. Je zou verwachten dat slachtoffercijfers d.m.v. bestrijding, plezierjacht en bijzondere jacht apart bijgehouden worden, zeker voor een diersoort met een negatieve populatietrend. Maar dat is dus niet zo: er geldt geen afzonderlijke rapportageplicht.
Legon: "Wij stellen ons ernstige vragen bij de manier waarop er omgegaan wordt met dieren die zich op de Rode Lijst bevinden. Het doel is om ze juist van die lijst te krijgen en dan is het bijhouden van afzonderlijke cijfers een must.".
Animal Rights pleit voor een voor de burger overzichtelijk en makkelijk raadpleegbaar afschotoverzicht. Het moet voor de samenleving transparant zijn hoe er met wilde dieren wordt omgegaan. Op termijn willen we natuurlijk dat er helemaal geen afschot meer is, want wilde dieren zijn individuen met recht op leven en welzijn die hun plaats verdienen in de natuur.
In Nederland staat het konijn ook op de Rode Lijst en mag er komend jachtseizoen niet op gejaagd worden!
Bestrijding, waarom en wanneer?
Bestrijding wordt niet gecategoriseerd onder jacht zoals dat bij de plezierjacht en de bijzondere jacht het geval is. Enkel wanneer er al ernstige schade is aangericht, kan er overgegaan worden tot het bestrijden van de betrokken diersoort. Wel moet de getroffen grondeigenaar of -gebruiker kunnen aantonen dat hij vooraf de juiste preventieve maatregelen heeft genomen om die schade te voorkomen.1 In theorie kan er enkel overgegaan worden tot bestrijden als deze maatregelen onvoldoende bescherming bieden. Animal Rights merkt echter op dat er in de praktijk regelmatig sprake is van het nemen van (een) schijnmaatregel(en) om toch maar zo snel mogelijk over te gaan tot het doden van deze dieren, die enkel maar hun natuurlijk gedrag uiten.
Campagnecoördinator Legon: "Er kunnen altijd conflicten ontstaan tussen mensen en wilde dieren, maar het ontnemen van levens mag nooit de oplossing zijn. Er moet veel meer onderzoek komen naar de kwaliteit en opvolging van preventieve maatregelen, zodat deze niet enkel halvelings genomen worden met oog om meteen te kunnen gaan knallen."
Opmerkelijk: de bestrijding mag ook uitgevoerd worden door de eigenaar, de huurder, de exploitant of de grondgebruiker(s) van het terrein. Dus niet enkel door jagers.
