Dieren zijn cijfers wanneer ze sterven in een vlammenzee

Over het leed van de kippen wordt met geen woord gerept. Nergens staat er iets te lezen over de laatste levensmomenten van de kippen die gevuld waren met angst, stress, paniek en pijn. 
Nochtans moet het vreselijk geweest zijn: de paniek in de kooien, de tevergeefse ontsnappingspogingen die de dieren ondernamen maar zonder uitweg stikten door de rook of levend verbrandden doordat het vuur dicht bij hen ontstond. Allen stierven ze op draadgazen vloeren zonder ooit nog maar de frisse buitenlucht gevoeld te hebben tijdens hun korte bestaan als eiermachine in de stallen zonder daglicht. Het enige wat nog van hen overblijft zijn hun verkoolde lichamen die zullen afgevoerd worden voor destructie en al even snel vergeten zullen worden als ze gestorven zijn.

In ons land kwamen vorig jaar minstens 70.460 dieren om in stalbranden, vandaag staat de teller voor 2021 al op 185.000 slachtoffers, waaronder minstens 183.000 kippen. Dit zijn alleen de slachtoffers die de kranten haalden, mogelijk ligt het werkelijke aantal nog vele malen hoger. Door onze overheid worden geen cijfers bijgehouden van het aantal doden bij stalbranden. Al jarenlang wordt de stalbrandenproblematiek politiek aangekaart, maar niemand schiet effectief in actie. En intussen blijven stallen afbranden en het aantal slachtoffers oplopen.

Hoe het kan dat er zoveel dieren omkomen in stalbranden? Dat komt door de industriële wijze waarop we landbouwdieren zonder enige ontsnappingsmogelijkheid in stallen proppen en opsluiten. Doordat dieren in de stallen soms ook nog eens opgesloten zitten in metalen kooien is het voor de brandweer zeer moeilijk of zelfs onmogelijk om hen te bevrijden. Dat werd in Sint-Niklaas opnieuw bewezen omdat geen enkele kip kon bevrijd worden uit de kooien terwijl ze letterlijk in vlammen opgingen. Het enorme aantal dieren per stal garandeert in de industriële veehouderij bij iedere brand opnieuw een massaslachting.

In Nederland kwamen er dit jaar vernietigende conclusies over stalbranden bij een onafhankelijk onderzoek, gevoerd door de Onderzoeksraad Voor de Veiligheid. De stalbranden epidemie werd onder de loep genomen en de bevindingen waren staalhard: maatregelen hebben geen resultaat gehad, er zijn zelfs nauwelijks maatregelen voor bestaande stallen, de aanpak is te vrijblijvend, het ontbreekt aan urgentie en ook de wet en regelgeving zijn gebrekkig en leiden soms zelfs tot verslechtering van brandveiligheid. Daarnaast worden dierhouders verantwoordelijk gehouden voor de veiligheid van de dieren die ze opsluiten. De schuldvraag aan een vreselijke dood door verbranding of verstikking zou volgens de organisatie bij iedere brand onderzocht moeten worden.

Een onafhankelijk onderzoek zou ook hier op zijn plaats zijn en naar alle waarschijnlijkheid zullen dezelfde conclusies getrokken worden. Want de stalbranden epidemie kent en helaas geen landsgrenzen. Ook hier gaat het gewoon door zonder dat iemand aan de alarmbel trekt.

Bij elke grote stalbrand wordt de politieke discussie opnieuw aangewakkerd, maar echte verandering komt er niet: tot nu toe houden verzekeringen en brandweer nog steeds geen cijfers bij over de slachtoffers. In Nederland is dat wel het geval. Vlaams minister Ben Weyts zei eind vorig jaar in een commissievergadering dat hij opdracht zou gegeven hebben aan Netwerk Brandweer om de cijfers op te volgen, maar dat zou pas op lange termijn kunnen gebeuren. Intussen gaan de branden gewoon door.

Stalbranden zijn één van de vele aspecten van een onhoudbaar systeem van uitbuiting van dieren in de veehouderij. Om tot oplossingen te komen voor de stalbrandenproblematiek moeten we stallen niet veiliger maken of uitrusten met sprinklers, maar we moeten streven naar lege stallen en vervolgens naar geen stallen meer. Als we eerlijk naar onszelf kijken en onszelf in vraag stellen, kunnen we niet anders dan concluderen dat dit de enige echte diervriendelijke oplossing is.