Inhoud
Eendenslacht: stop ermee!
Uitgeschreven speech van Willem Vermaat, campagnecoördinator bij Animal Rights, bij de Demonstratie tegen eendenhel Duck-To op 30 augustus 2019.
Vroeger ging ik de eendjes voeren. En welk kind in Nederland doet dat niet?
Arme gezinnen sparen kruimels om het te kunnen doen, rijke gezinnen kopen brood speciaal voor dat doel.
Het is niet goed voor de eendjes om ze te voeren. Brood is niet gezond voor ze en maakt mannetjes agressiever, waardoor het eendenverkrachting in de hand werkt. Ik houd dan ook geen pleidooi voor het voeren van eenden. Integendeel, als ik er iets over te zeggen heb dan is het: stop ermee.
Maar ik heb vandaag een belangrijkere ‘stop ermee’.
Ik begin over het voeren van de eendjes, omdat het iets over ons zegt. In je kinderlijke onschuld is het wel iets goeds, want je geeft dieren iets. Je denkt dat je ze blij maakt met het brood. Je wil dat de eendjes gelukkig zijn
Je wilt het ook eerlijk verdelen. Niet dat de brutaalste, sterkste of snelste eend alles krijgt. Daarom doe je verwoede pogingen: als er een eend bij is die al het eten voor de andere eendjes wegkaapt, verzin je trucjes. Je gooit een stukje brood ver weg, zodat de sterkste en snelste eend erachteraan gaat. Daarmee heb je die eend weggelokt, zodat je ook de andere eendjes van eten kunt voorzien.
De meeste kinderen hebben een groot rechtvaardigheidsgevoel.
En als we opgroeien, raken we dat niet kwijt. Maar we spelden onszelf een verhaal op de mouw, om niet naar ons moreel besef te luisteren.
Als je een kind vraagt: wil je de eendjes voeren, wil je ze eten geven? Of wil je zelf de eendjes opeten? Dan is de keuze snel gemaakt. Waarom zou je een dier doden? Omdat jij een dier wil eten?
En wij zijn het met kinderen eens. Als een kind bij de vijver opmerkt dat hij of zij liever de eenden wil opeten, schrikken we. Als een kind op de eendjes afloopt, ze te pakken probeert te krijgen om ze iets aan te doen, dan grijpen we in. We vertellen dat dat niet hoort
Niet dat dat nodig is, want een kind doet dat niet. Kinderen hebben het beste voor met dieren. Als je een kind samen zet met een konijn of een cavia en het kind het dier niet voert niet aait en niet met het dier speelt, maar probeert te wurgen, of zijn of haar tanden erin zet, dan houden we dat tegen. Maken we ons zorgen. Is mijn kind wel gezond? Zijn dit de eerste tekenen van een ‘psychopaat’? Zou mijn kind later seriemoordenaar worden? Verkrachter? Moet ik hulp zoeken?
Wij weten wat goed en wat fout is.
Ethiek is niet moeilijk.
Maar waar gaat het mis? Nederlands bekendste voetballer, Johan Cruijff, zei ooit: "Voetbal is simpel, maar het moeilijkste wat er is, is simpel voetballen." Dat geldt ook voor ethiek. Het is simpel als je met de puurheid van een kind kijkt: een dier doden, waarom zou je? Maar dan groei je op in een samenleving en je leert wat ‘normaal’ is. Wat je normaal hoort te vinden. En je neemt het over. Je eet al dieren voordat je weet wat je eet. Voordat je weet WIE je eet. Als je terugkomt van de eendjes voeren, krijg je zelf een boterham. Met kipfilet. Misschien zelfs met eendenborst. En met de eetgewoontes neem je ook de rationalisaties over en dan wordt ethiek moeilijk: Nee eendjes in de vijver niet, maar de eendenborst van andere eenden kan ik wel eten, want die zijn daarvoor gefokt. Het is de natuur om vlees te eten! Het is misschien niet leuk, maar het is nou eenmaal zo.
Dit is wat wij onszelf vertellen om ons gevoel van empathie, ons gevoel voor rechtvaardigheid, te onderdrukken. En dan wordt ethiek moeilijk. Al die rationalisaties staan ons in de weg om over goed en fout te denken, maar van binnen weten we: welke rechtvaardiging is er nou voor het doden van een dier omdat jij voor je lol dat dier wil eten? We moeten leren opnieuw naar de stem van het kind in ons te luisteren.
En dan is het eenvoudig. Doodeenvoudig. Om Johan Cruijff weer aan te halen: "Je gaat het pas zien, als je het doorhebt."
We hoeven niet moeilijk te doen,
niet gewichtig te doen alsof het beschikken over het leven van een ander voelend wezen een ingewikkelde morele discussie is.
We hoeven geen excuusjes te bedenken zoals dat in de natuur dieren elkaar ook eten.
We hebben een doodeenvoudige keuze:
van dieren leven, of met dieren leven
eenden doden, of laten leven
eenden gebruiken, of met rust laten.
Laat je hart spreken.
Dit is mijn belangrijkste ‘stop ermee’:
eendenfokkers: stop ermee
eendenslachters: stop ermee
iedereen die eenden eet, die bijdraagt aan het gebruik van deze dieren alsof het voorwerpen zijn: laat je hart spreken.
En stop ermee
