Eendenvangen 2024: De beloftes aan de eenden die de NVWA niet nakwam

Midden 2018 is niet voor niets gekozen als startdatum. Op 5 juli 2018 publiceerde RTLNieuws de undercoverbeelden van Animal Rights over de horror van het vangen van eenden. In de uiteindelijke beslissing om de betrokkenen uit 2018 boetes op te leggen, zegt de NVWA: “Niet alleen door de sector zelf zijn verbeteringen doorgevoerd, ook de NVWA heeft naar aanleiding van het handhavingsverzoek en de beelden haar werkwijze op een aantal punten verbeterd”.
Een van de verbeterpunten die genoemd wordt, is: “Onaangekondigde controles door NVWA (Welzijn en vervoerteams) ten tijde van het vangen en laden van eenden voor transport naar het slachthuis.”

Animal Rights wilde graag weten hoeveel controles er hebben plaatsgevonden sinds de vangbeelden in juli 2018 naar buiten kwamen en dus of de NVWA haar belofte gehouden heeft om haar werkwijze te verbeteren.

Animal Rights ontving in totaal 31 documenten. Drie documenten betreffen hitte inspecties bij het slachthuis zelf, vijf gaan over transportinspecties onderweg. Zes documenten behelsen controles in het kader van dierziekten/vogelgriep, vaak in combinatie met een ontheffing voor de afvoer van eenden uit een beperkingsgebied. Eén document gaat over het niet afschermen van gevogelte, waaronder twee eenden, tijdens vogelgriep. Zes documenten werden opgesteld naar aanleiding van het handhavingsverzoek van Animal Rights naar aanleiding van de beelden uit 2018 en gaan over het opleggen van waarschuwingen en een boete als gevolg daarvan.

Drie documenten gaan over dezelfde datum (29-04-2019) en locatie (Borger), waaronder één inspectie van de vangploeg naar aanleiding van afwijkende bevindingen inzake overbelading, vangletsel en DOA op slachthuis Tomassen Duck To.

Bij de drie bedrijven uit de undercoverbeelden van 2018 worden vanginspecties gehouden. V.o.f. De Vlaake wordt eenmaal gecontroleerd op 27-08-2018, A.A. van den Hoorn tweemaal op 31-08-2018 en 22-10-2019 en Hendrikse & Roos op 26-11-2018 op het thuisadres in Hierden, niet in Epe. Hierover worden 6 documenten opgesteld.

Daarnaast worden er nog twee documenten gewijd aan het vangen van eenden op een eendenbedrijf in Schuinesloot op 11-01-2019.

In de 6 jaar sinds de eendenvang-undercoverbeelden van Animal Rights uit 2018 is er door de NVWA dus zes keer gecontroleerd bij het vangen van eenden: vier maal bij de eendenhouderijen waar Animal Rights in 2018 de beelden maakten, één keer naar aanleiding van geconstateerde afwijkingen in het slachthuis en één keer op een andere locatie. De laatste controle is van oktober 2019, vier-en-een-half jaar geleden.

Voor NVWA inspecties bij het vangen van pluimvee geldt het politieagent-naast-het-stoplicht-effect. Zoals er in het zicht van de politie zelden iemand door het rode verkeerslicht rijdt, zo zullen de vangploeg, de eendenmester en de chauffeur van Tomassen op hun tellen passen wanneer er toezicht is. In de gevallen uit de documenten werden eenden zelfs ineens onder de borst ondersteund bij het oppakken aan de nek en slecht lopende dieren werden met een kruiwagen naar de kratten gebracht. De NVWA slikt het allemaal als zoete koek.

De NVWA deed nog meer beloftes; zo zegt de organisatie met betrekking tot haar ‘verbeterde handelswijze’ ook dat de “[w]elzijnscheck aanvoer op de slachterij geïntensiveerd en verbeterd” is. Ook dat was een loze belofte. Medewerkers van het slachthuis behoren de afgeladen kratten met eenden te controleren op dieren die in moeilijkheden zijn en aandacht nodig hebben, maatregelen te treffen om problemen direct te verhelpen en eventuele incidenten te noteren op een welzijnslijst. Dat laatste blijkt uit de rapporten. Uit de inspectierapporten blijkt dat dit alles keer op keer niet gebeurt. De NVWA-inspecteurs treden echter niet handhavend op maar beperken zich tot het geven van aanwijzingen.

Het gaat hierbij voornamelijk om zogenaamde ‘rugliggers’. Tijdens het vangen en in kratten gooien of tijdens (ruw) transport naar het slachthuis belanden eenden op hun rug en zijn vaak niet meer in staat om zelfstandig overeind te komen. In het slachthuis worden dergelijke ‘rugliggers’ veelvuldig aangetroffen in de overvolle kratten. Omdat eenden geen middenrif hebben, drukken, wanneer de eend op de rug ligt, alle organen op de longen. Hierdoor kan desbetreffende eend moeizaam ademhalen, raakt de eend in paniek en kan de eend door een gebrek aan lucht komen te overlijden.

Lees hiervoor: EENDEN STERVEN VRESELIJKE DOOD DOOR LAKSHEID EENDENSLACHTER TOMASSEN

Het derde punt dat de NVWA maakt met betrekking tot haar ‘verbeterde handelswijze’ is dat de frequentie van vangletsel inspecties door NVWA geïntensiveerd is naar aanleiding van de publicatie van de beelden.

Uit de recentste inspectierapporten blijkt dat tussen 1 januari 2024 en 31 maart 2024 bij eendenslachter Tomassen Duck-To drie vangletsel-tellingen uitgevoerd werden, en wel op 10 januari (1,74% gemiddeld), 13 februari (0,63% gemiddeld) en 7 maart (4,7% gemiddeld).
In twee van die drie gevallen werd de handhavingsgrens van 1% dus overschreden; op 7 maart zelfs met 470%! Let wel: Voor het bepalen van het percentage vangletsel worden alleen bloedingen geteld welke minimaal 3 centimeter en donkerrood tot paars van kleur zijn!

In het tweede kwartaal werden helemaal geen vangletsel-tellingen uitgevoerd op het slachthuis.

De conclusie mag duidelijk zijn. Nadat Animal Rights in 2018 vreselijke beelden naar buiten bracht van het vangen van eenden, deed de NVWA een aantal beloftes om deze horror in de toekomst te voorkomen. Uit de beelden van 2024 blijkt dat er bij het vangen van eenden niets veranderd is. Uit de Woo-verzoeken naar de inspectierapporten over het vangen van eenden in de stallen en over de welzijnschecks en vangletsel in het slachthuis blijkt dat de beloftes niet nagekomen zijn.

Animal Rights wil dat de eendensector wordt opgedoekt.