Eindeloos leed bij vangen vleeskuikens

In oktober 2017 vroeg Animal Rights met een beroep op de Wet openbaarheid van bestuur (Wob) de documenten op die tijdens deze inspecties zijn opgesteld. De NVWA deed er tot maart dit jaar over om hieraan te voldoen.

De beschrijvingen van de inspecteurs zijn vaak hartverscheurend: “Tijdens de AM-screening in de aanvoerhal zag ik 14 dieren met zogenaamde ‘spreadlegs’, een positie waarbij 1 of beide poten in een hoek van bijna 180 graden gestrekt naast het lichaam worden gehouden. Dit is een onnatuurlijke houding van het kuiken en wordt veroorzaakt door pijn ten gevolge van ontsteking of letsel.” Een ante mortem (AM) screening houdt in dat deze dieren nog leefden, dus voor de slacht.

Het oordeel van de inspecteurs is vaak terecht hard: “Vanuit mijn professionele ervaring als dierenarts concludeer ik uit bovenstaande feiten dat hier sprake is van ernstig dierenletsel ten gevolge van onaanvaardbaar verwijtbaar handelen tijdens het vangen van de kuikens.”

Vangbeelden uit Vlaanderen

Wat deze inspecties vooral aantonen, is dat in deze industrie het leed van de dieren volledig genegeerd wordt. Jaarlijks worden bij miljoenen kuikens de poten en vleugels gebroken tijdens het vangen. Een onvoorstelbaar leed. Waar koeien en varkens niet meer vervoerd mogen worden bij dergelijk letsel is dit bij pluimvee standaard het geval bij een percentage van de dieren dat kan oplopen tot meer dan 10%. Op de 600 miljoen jaarlijks in Nederland geslachte vleeskuikens is dat een enorm aantal dieren met gebroken vleugels, poten en andere verwondingen, die uren in kratten op vrachtwagens in pijn doorbrengen.

Ondanks het feit dat de Wet dieren de intrinsieke waarde van ieder dier erkent, vindt er discriminatie tussen de diersoorten plaats; wat met koeien en varkens op transport absoluut niet zou kunnen, is bij pluimvee de standaard. Hier is een term voor: speciesisme.

Naast dieren met letsel worden er met iedere vrachtwagen ook nog tientallen dieren dood aangevoerd. Uit antwoorden van het ministerie van LNV blijkt dat alleen voor pluimvee het aantal dieren dat dood op het slachthuis aankomt wordt geregistreerd. In 2017 werden naar 24 pluim-veeslachterijen ruim 643 miljoen dieren getransporteerd, waarvan gemiddeld 0,11% dood op het slachthuis aankwam. In 2018 werden naar 22 pluimveeslachterijen ruim 634 miljoen dieren getransporteerd, waarvan gemiddeld 0,11% dood op het slachthuis aankwam. In 2019 werden tot 1 juli naar 22 pluimveeslachterijen ruim 314 miljoen dieren getransporteerd, waarvan gemiddeld 0,11% dood op het slachthuis aankwam. Dat zijn in de eerste helft van 2019 dus al 345.400 levende voelende wezens.

Daarnaast worden tientallen tot enkele honderden dieren per transport afgekeurd wegens ziekte (huidontstekingen, (poly)arthritis, hydropa ascites, polyserositis, hepatitis, tenosynovitis), vanwege omvangrijk letsel, omdat ze te klein zijn voor het aanhangen, of omdat ze niet verbloed zijn.

Daarnaast sterven ook miljoenen dieren al voor het transport in de schuren waarin ze opgesloten zitten, maar "De 'uitval' van vleeskuikenouderdieren, leghenouderdieren, leghennen, eenden, kalkoenen wordt niet geregistreerd." "Voor vleeskuikens die gehouden worden op bedrijven met een hogere bezettingsgraad wordt de 'uitval' in percentages geregistreerd. In 2017 was de 'uitval' 3,55%; in 2018 was dat 3,25%; in 2019 tot 1 september is de 'uitval' 3,09%.

Vangbeelden uit de provincie Utrecht

Uit de documenten blijkt dat een bloeduitstorting pas wordt meegeteld als deze meer dan 3 cm in diameter is. Dat is een enorme verwonding voor een vleeskuiken; kleiner leed is blijkbaar niet relevant.

Hele partijen vleeskuikens met zwaar vangletsel zijn afkomstig van Duitse kippenhouders, gevangen door Duitse vangploegen. We importeren dus ook nog eens dierenleed. In deze gevallen stuurt de NVWA een brief met de bevindingen naar haar Duitse collega’s. Hoe effectief is dit? “Hoeveel indruk denkt de NVWA op Duitse kuikenmesters te maken, als ze naar Nederlandse pluimveehouders enkel een waarschuwing stuurt?” vraagt Vermeulen zich af. “Deze import moet stop gezet worden.”

Uit de twee waarschuwingen die onderdeel uitmaakten van deze Wob blijkt dat er ook in Nederland zelf geen consequenties waren voor het toebrengen van dit leed, niet voor de daders in de vangploegen, niet voor de verantwoordelijke boeren, en niet voor de slachthuizen die de vruchten van deze mishandelingen plukken.

De twee waarschuwingen betreffen vangletsel van 5,8% en 3,2% en zijn beide geconstateerd op 15 juni. In haar nieuwsbericht van 7 juli 2017 zegt de NVWA echter dat ze sinds 12 juni direct een boete geeft als blijkt dat bij meer dan 2% van de dieren sprake is van vangletsel. In de eerste 6 maanden van 2017 heeft de NVWA, naar eigen zeggen, 112 boetes opgelegd aan pluimveehouders die onvoldoende maatregelen genomen hadden om vangletsel te voorkomen. Die bestuurlijke boete bedraagt € 1.500.

De NVWA hanteert een interventiegrens (daarna pas wordt een zogenaamd rapport van bevindingen opgemaakt) van 2% letsel uit puur praktische overwegingen. Het toegestane letsel is 0%, maar als daarop gehandhaafd zou worden dan kwam de hele vleeskuikenindustrie stil te liggen.

“Dit is opnieuw een voorbeeld van hoe door en door immoreel de vleesindustrie is,” zegt Vermeulen. “Kippenvlees is gemarteld vlees.” Animal Rights roept iedereen op om te kiezen voor een plantaardig dieet.