Handhavingsverzoek: Waarom het vangen van eenden bij de nek verboden zou moeten zijn

Animal Rights is van mening dat niet alleen het gooien, proppen, slaan en schoppen van eenden overtredingen vormen, maar dat ook het vangen van eenden bij de nek bij wet verboden is.

Lees ook: NIEUWE BEELDEN: EENDEN WORDEN NOG ALTIJD MISHANDELD TIJDENS HET VANGEN EN LADEN!

Artikel 3 van de Transportverordening vermeldt onder e) “het personeel […] voert zijn werkzaamheden uit zonder gebruikmaking van geweld of een methode die de dieren onnodig angstig maakt of onnodig letsel of leed toebrengt;”

Hoofdstuk III van Bijlage I vermeldt onder 1.8 in de aanhef en onder d) “Het is verboden: […] de dieren bij kop, oren, horens, poten, staart of vacht op te tillen of voort te trekken, of ze zodanig te behandelen dat het hun onnodige pijn of onnodig lijden berokkent;”

Het klopt dat hier de ‘nek’ niet specifiek genoemd wordt. Animal Rights is van mening dat er in de praktijk geen onderscheid is te maken bij het vangen van eenden tussen optillen aan de ‘kop’ en aan de ‘nek’, en, aanvullend, dat het optillen aan de nek/kop de eenden onnodige pijn en onnodig lijden berokkent.

Ook als een eend bij de hals wordt gegrepen fungeert de kop als het ware als de knop op een wandelstok en hangt het lichaamsgewicht van de eend voor een deel of in zijn geheel aan de kop. In de praktijk is vangen aan de nek, optillen aan de kop.

In de undercoverbeelden van 2018 is te zien dat deze vangmethode overduidelijk stress, ademnood en ongerief veroorzaakt.

In de veterinaire verklaring van 4 juli 2018, opgesteld naar aanleiding van de undercoverbeelden van Animal Rights, zegt de toezichthoudend dierenarts van de NVWA over het vangen bij de nek: “Deze methode van vangen, hoewel niet gewenst, wordt door de sector algemeen gebruikt en gedoogd.”

“Meerdere eenden worden bij de nek in één hand gehouden waarbij de nekken zodanig gebogen zijn dat de luchtweg daarbij in het gedrang zou kunnen komen (zichtbaar door de hele video). Beknelling van de luchtweg veroorzaakt benauwdheid en geeft een risico op verstikking. Dit is buitengewoon onaangenaam voor het dier. Het hangen van het hele lichaamsgewicht aan de nek, vooral bij een zijdelingse buiging van de nekwervels net achter de kop zal pijn en ongemak veroorzaken.”

Zoals de dierenarts al aangeeft is dit door de hele 2018-video te zien, bij alle drie de bedrijven waar destijds werd gefilmd. Dit geeft volgens Animal Rights aan dat dit een structurele mishandeling is, inherent aan het vangen bij de nek. We zien in de beelden van 2024 dat nog steeds met een slingerbeweging wordt gegooid. We zien ook dat de ene persoon eenden oppakt bij de nek en ze vervolgens aan de nek overgeeft aan een tweede persoon die het gooi en smijtwerk uitvoert.

“Het bij de nek opgetild vastgehouden worden is onplezierig voor de dieren …”

Animal Rights is verder van mening dat de lijst van genoemde lichaamsdelen in punt 1.8, aanhef en onder d, niet uitputtend is, geen strikte afbakening vormt, niet een begrenzing vormt van enkel deze en geen andere lichaamsextremiteiten. Het is volgens de stichting overduidelijk de intentie van de wetgever om te voorkomen dat dieren worden gehanteerd door middel van het vastgrijpen aan de lichaamsextremen.

Het voorschrift lijkt pluimvee af en toe te vergeten. In het technische voorschrift met het verbod om dieren aan de extremen op te tillen, staan lichaamsdelen genoemd die alle dieren hebben en specifieke delen van zoogdieren zoals de ‘vacht’ en de ‘horens’. Als dit voorschrift ook voor pluimvee geldt, en daar is geen twijfel aan, dan mist Animal Rights daarin, bijvoorbeeld, een verbod om dieren op te tillen aan de ‘snavel’, de ‘veren’, en de ‘vleugels’. Optillen aan snavel, veren, vleugels is, vanzelfsprekend, ook uiterst dieronvriendelijk, net als optillen aan de hals, nek en kop.

Dat hals of nek niet specifiek genoemd worden, is daarmee dus niet veelzeggend. Bovendien wordt dat ondervangen door het tweede deel van 1.8.d over onnodige pijn of onnodig lijden.

Gelukkig denkt de NVWA daar voor een deel hetzelfde over. In het uiteindelijke oordeel over de getoonde misstanden in de undercoverbeelden van 2018, beoordeelt de NVWA ook het vasthouden van eenden bij de snavel en het vastpakken bij één vleugel als overtredingen van de Transportverordening.

De recente “Scientific Opinion on the welfare of domestic birds and rabbits transported in containers”, opgesteld op verzoek van de Europese Commissie als onderdeel van de “Farm to Fork Strategy”, is duidelijk in haar adviezen: ”“Domestic birds should be carried upright by holding the wings against the body, and not inverted or by their neck or wings. Birds should not be swung, thrown or dropped during the process of catching and crating.” (Pag 155, 8.1.2. Recommendations related to handling stress and injuries, punt 2))

Het ongerief dat gepaard gaat met vangen aan de nek is onnodig want er is een alternatief.

Slotsom
Animal Rights is van mening dat er geen relevant onderscheid valt te maken tussen vangen van eenden aan de nek en optillen bij de kop. Naast de nek, zijn ook snavel, vleugel en veren niet specifiek genoemd in punt 1.8, aanhef en onder d, van Hoofdstuk III, Bijlage I van de Transportverordening, maar dat het ongerief veroorzaakt lijkt onbetwistbaar.

Naar mening van Animal Rights is overduidelijk aangetoond dat het vangen van eenden bij de nek/kop zorgt voor onnodige pijn en onnodig lijden.

Ook in het dierenmishandelingsartikel 2.1, eerste lid, van de Wet dieren komt die nadruk op de noodzaak van handelingen om een bepaald doel te bereiken terug: “Het is verboden om zonder redelijk doel of met overschrijding van hetgeen ter bereiking van zodanig doel toelaatbaar is, bij een dier pijn of letsel te veroorzaken dan wel de gezondheid of het welzijn van het dier te benadelen.”

Het is daarom wettelijk verboden eenden aan de kop/nek te vangen; het is dierenmishandeling. Animal Rights gaat het handhaven hierop afdwingen.