Mondelinge toelichting bij de zienswijze over slangengif-konijnenlab Deurne

Op 11 januari 2023 diende Animal Rights een zienswijze in bij de gemeenteraad van Deurne over het ontwerpbestemmingsplan voor het slangengif-konijnen-laboratorium dat aan Riet 3 in Deurne moet komen. Dinsdagavond 6 februari licht Animal Rights haar zienswijze in deze zaak toe bij de Hoorcommissie ruimtelijke plannen. Hieronder de tekst.

Mondelinge toelichting bij de zienswijze over het ontwerpbestemmingsplan Riet 3, Deurne, voor de Hoorcommissie ruimtelijke plannen 6 februari 2024

Goedenavond,

Dank voor de uitnodiging!

Ik wil u nog even mee terugnemen naar anderhalve week geleden, toen via een tussenuitspraak van de rechtbank Oost-Brabant de verstrekte natuurvergunning voor het onderhavige project voorlopig van tafel werd geveegd, omdat het een goed voorbeeld is van de laksheid waarmee dit project zowel door de provincie als de gemeente benaderd wordt.

De uitspraak van 25 januari spitste zich toe op drie punten:
- Er is ten onrechte niet onderzocht of en in welke mate sprake is van stikstofdepositie in de bouwfase (dus voor de gebruiksfase). Het komt er op neer dat de provincie trachtte gebruik te maken van de zoveelste sjoemel-truc van de Nederlandse overheid, deze keer de zogenaamde ‘bouwvrijstelling’, die net als de PAS-regeling door de rechtbanken is afgeschoten.
- Verder is er gerede twijfel over de juistheid van emissiefactoren, zo ook voor de voorgestelde chemische luchtwasser voor Riet 3. Diverse rechtbanken hebben al eerder uitgesproken dat innovatieve technologieën zoals emissie-arme vloeren en luchtwassers gewoon niet leveren wat beloofd wordt.
- Verder kan de provincie niet inzichtelijk maken welke maatregelen worden genomen om dreigende achteruitgang van natuurwaarden in nabijgelegen Natura-2000 gebieden te voorkomen en of extern salderen, zoals toegepast voor dit project, dan wel mogelijk is.

Dit zijn geen nieuwe inzichten. Ze komen keer op keer terug in gerechtelijke uitspraken. De provincie handelt gemakzuchtig, om niet te zeggen laks. Deze overwegingen had men zelf moeten maken.

Met dezelfde verbazing kijken we naar, wat het best te omschrijven is als, de desinteresse waarmee het college en (een deel van) de raad van Deurne dit project benaderen. De hiervoor genoemde natuurvergunning is aangevraagd voor een konijnenfokkerij. Maar vijf jaar geleden (in februari 2019) werd al de vraag gesteld of het hier niet om dierproeven gaat. Daar werd toen ontkennend op geantwoord door de portefeuillehouder, maar deze lijkt daar nu, getuige recente uitspraken in de media, anders over te denken.
Het is teleurstellend dat het college en de raad niet de moeite hebben genomen om eerst af te bakenen of het hier om een dierproefcentrum of een veehouderij gaat, voordat men verdere stappen nam als een anterieure overeenkomst en ontwerpbestemmingsplan.

De vraag is dus wat is een dierproef. Zowel EU directive 2010/63 on the protection of animals used for scientific purposes als de Nederlandse Wet op de dierproeven definieert wat geldt als een dierproef aan de hand van het naald-criterium: “elk al dan niet invasief gebruik van een dier voor experimentele of andere wetenschappelijke doeleinden, waarvan het resultaat bekend of onbekend is, of onderwijskundige doeleinden, die bij het dier evenveel of meer pijn, lijden, angst of blijvende schade kan veroorzaken als, dan wel dan het inbrengen van een naald volgens goed diergeneeskundig vakmanschap.” ^{1 2}

Dieren injecteren met slangengif om antiserum te produceren, geldt daarom als een dierproef. Daarvoor moet een vergunning aangevraagd worden waaraan eisen worden gesteld. Dierproeven zijn niet toegestaan als er alternatieven zijn.

Al sinds 2020 raadt het EU Reference Laboratory for alternatives to animal testing (EURL ECVAM) het gebruik van dieren voor de productie van antilichamen af. ³
Het is nu mogelijk om slangengif in laboratoria te produceren. ⁴
En het is ook mogelijk om in vitro antiserum te produceren. ⁵
Dit is nog volop in ontwikkeling, maar dat soort innovatieve wetenschap past een stuk beter in de in de toelichting aangehaalde ‘Brainport-regio’, dan een middeleeuws, op ethisch en technologisch gebied, konijnenlab.

Dit is slechts één van de vragen over dit project die college en raad van Deurne zelf hadden moet stellen en beantwoord krijgen, voordat er verdere stappen werden gezet. Een andere belangrijke vraag gaat over de huisvesting van de konijnen. De toelichtingstekst spreekt over groepshuisvesting, maar de tekeningen in dezelfde toelichting vertellen een ander verhaal: “480 kooien / 400 bezet”. Er is teveel vaag en onduidelijk.

Animal Rights somt in de zienswijze nog een aantal vragen op die ik hier niet hoef te herhalen. Zolang daar geen duidelijkheid over is, is het ontwerpbestemmingsplan prematuur, onvolledig en onzorgvuldig en daarmee niet passend binnen de goede ruimtelijke ordening.