Nieuw thuis voor olifant Buba?

Woordvoerder Alex Romijn van Bite Back: “We strijden al langere tijd voor olifant Buba. Deze kwestie speelt al jaren. Wij hopen dat zij nu eindelijk snel naar een opvang kan. Wij denken dat de situatie voor Buba enorm vooruit kan gaan. Vrij van de stress van het continu reizen en de kleine oppervlakten waarop het circus steeds staat.“

Recent kwam circus Freiwald nog in het nieuws doordat ze een vermaning kregen van de NVWA voor het schenden van voorwaarden van de ontheffing. Supporters van het circus zamelden ook recent geld in voor de kosten die de olifant voor het circus meebrengt. Woordvoerder: “Ook de financiële situatie van het circus biedt geen goede basis. Het dier heeft gespecialiseerde zorg nodig. En hoewel het circus binnen zijn kaders vast het beste probeert te doen, kan een gespecialiseerde opvang meer voorzien in de behoeften van de olifant. Als het circus houdt van Buba, dan gunt hij haar de kans op een beter leven.“

Geachte minister Schouten,

Ondergetekende organisaties schrijven u naar aanleiding van het aankomende einde van de huidige, tijdelijke ontheffing (op 30-06-2020) voor olifant Buba van circus Freiwald, en omdat er intussen een opvang voor haar in beeld is gekomen die voorheen niet beschikbaar was.

Constaterende dat:

● de huidige, tijdelijke ontheffing is afgegeven, omdat er op dat moment geen geschikte opvang beschikbaar zou zijn, waardoor een ontheffing noodzakelijk was om het circus de mogelijkheid te bieden om olifant Buba mee te nemen;
● een voorwaarde van de ontheffing was dat bij mogelijk geschikte opvang het circus verplicht mee zal moeten werken aan onderzoek voor mogelijk herplaatsing van het dier;
● een eerder onderzoek ¹ van het ministerie concludeerde dat er geen redenen qua fysieke en mentale gesteldheid bij de olifant waren die een eventuele herplaatsing naar een opvanglocatie in Europa of daarbuiten in de weg zitten;
● olifantenopvang Elephant Haven in Frankrijk haar deuren open heeft gezet voor olifant Buba, en dit ook middels een brief aan u kenbaar heeft gemaakt;
● er dringende redenen zijn bij gekomen voor de noodzaak van het plaatsen van olifant Buba in een opvang (zie verderop in deze brief);

Verzoeken wij u om:

● per direct de processen in gang te zetten om Buba naar dit nieuwe thuis te helpen;
● het circus geen verlenging of nieuwe ontheffing te geven;
● indien het circus niet mee wil werken de medewerking af te dwingen en te voorkomen dat het circus Nederland met de olifant ontvlucht;

Achtergrond
Olifantenopvang Elephant Haven in Frankrijk zet haar deuren open voor Buba. Ten tijde van de afgifte van de ontheffing was deze opvang nog in aanbouw. Recent echter heeft Elephant Haven u via een brief op de hoogte gesteld van de aanstaande voltooiing van haar opvang én dat zij de kennis en mogelijkheden heeft om een olifant als Buba, die te boek staat als agressief naar andere olifanten, op te kunnen vangen.

De opvang is gelegen in het zuidwesten van Frankrijk en beschikt over 29 hectare grond met een optie voor meer. De opvang zal initieel ruimte hebben voor 3 olifanten, maar zal dit op termijn uitbreiden. De voltooiing van de opvang zal geheel klaar zijn vóór afloop van de ontheffing op 30 juni a.s. De verzorgers hebben jarenlange ervaring met verzorging van olifanten en staan in contact met een netwerk van experts. Elephant Haven heeft tevens laten weten dat de familie Freiwald op de hoogte is gesteld van haar opvangmogelijkheid. We verwijzen voor meer informatie naar de betreffende brief van Elephant Haven, gestuurd op 10 december jl. en geregistreerd met referentie EM1366820.

Welzijn
Olifanten zijn uitermate sociale en intelligente dieren. Een circus kan nooit de benodigde ruimte en afleiding bieden, of ook maar enigszins een situatie creëren, waarin deze dieren goed kunnen gedijen. (Olifanten)experts hebben zich om deze redenen dan ook al regelmatig uitgesproken tegen het houden van deze dieren in een circus. Het was dan ook een logische stap dat er een verbod kwam op gebruik van olifanten in circussen.

Circus Freiwald gaf in haar verzoek voor de ontheffing aan dat de eerste levensjaren van Buba traumatisch waren en ze in het verleden al eens van ernstige gedragsproblemen blijk heeft gegeven (onhandelbaar, onbenaderbaar en zelfdestructief, aldus het circus zelf). De gedragingen in het verleden, alsmede haar vroege traumatische ervaringen, zijn een voedingsbodem voor het ontwikkelen van dit gedrag. Zoals andere olifanten met een traumatisch verleden laten zien, kunnen ze soms wel jarenlang kalm zijn en dan opeens los gaan, zoals bij de olifant Sissy het geval was, die nu gelukkig is opgevangen in The Elephant Sanctuary in Tennessee (VS). Voor zowel de veiligheid (ook van omstanders) alsmede het welzijn van olifant Buba was en is een verder verblijf bij het circus onwenselijk. Buba verdient een beter bestaan, waarin zij de gespecialiseerde, deskundige zorg en aandacht krijgt die ze nodig heeft.

In haar vooronderzoek bij de totstandkoming van het Besluit op verbod gebruik wilde zoogdieren in circussen concludeerde de overheid al dat er van welzijnsproblemen in circussituaties sprake is, de 5 vrijheden worden aangetast en dit niet enkel het gevolg is van de trainingen en optredens, maar inherent is aan het rondreizende karakter van het circus. De voorwaarden van de ontheffing veranderen hier niets aan. De ontheffing leidt dan ook onoverkomelijk tot verdere aantasting van het welzijn, de 5 vrijheden en daarmee de intrinsieke waarde van Buba. Iets wat in het belang van Buba zou moeten worden voorkomen. Dit is dan ook de reden waarom één van de voorwaarden van de ontheffing is dat circus Freiwald bij mogelijke opvang moet meewerken aan onderzoek om daartoe te komen, daar er andere situaties denkbaar zijn waarin het welzijn en de kwaliteit van het leven van Buba flink kan worden verbeterd. Het is daarom van groot belang dat het aanbod van Elephant Haven als opvanglocatie voor olifant Buba serieus wordt genomen door zowel het ministerie als het circus.

Dringende redenen voor verplaatsing naar opvang
Naast het welzijn van de olifant zijn er meerdere (dringende) argumenten ter ondersteuning om herplaatsing naar de opvanglocatie serieus te overwegen en in gang te zetten.

1. Stelselmatig overtreden voorwaarden ontheffing
   Circus Freiwald heeft stelselmatig de voorwaarden van de ontheffing overtreden. Er is door diverse organisaties en individuen regelmatig melding gemaakt bij de NVWA. Helaas greep deze niet of nauwelijks in. Pas recent ² heeft dit daardoor geleid tot een officiële vermaning aan het circus.

2. Zorgwekkende financiële situatie van het circus
   De indruk dat het circus er financieel niet goed voor staat, valt op te maken uit het feit dat supporters van het circus intussen geld inzamelen via Stichting Buba voor voedsel voor Buba. ³ Eind augustus 2019 is door hen een vrachtwagen hooi voor haar gekocht . ⁴ In december wordt er nog eens dringend om donaties gevraagd. ⁵ De ondergetekende organisaties hebben er geen vertrouwen in dat het circus voldoende financiële zekerheid kan bieden om zelfs de toch al ernstig gelimiteerde zorg voor de olifant te garanderen. Geef Buba vooral een oude dag zonder zorgen.

Kortom, de argumenten die leidden tot een verbod, de dringende extra redenen voor herplaatsing van Buba én de aangeboden plaats in een opvang geven voldoende aanleiding voor initiatief vanuit het ministerie. Waar nodig zijn wij bereid te ondersteunen waar kan.

In afwachting van uw (re)actie, Met vriendelijke groet,

Bite Back
Animal Rights
Comité Dierennoodhulp
Vrienden van de Olifant
Dierbewustleven
Een DIER Een VRIEND
Stichting Dierennood
Stichting Rechten voor al wat Leeft

In het antwoord van 30 april 2020 geeft de directeur 'Dierlijke Agroketens en Dierenwelzijn' aan dat in overeenstemming met de verleende ontheffing er naar gestreefd wordt om "een geschikte opvanglocatie voor Buba te vinden" en dat "binnen afzienbare termijn" hierover een beslissing wordt genomen "in goed overleg tussen het ministerie en Circus Freiwald." Het antwoord is dus vooral inhoudsloos.

Verder vermeldt de brief dat in de periode 2015-2019 vier inspecties door de NVWA hebben plaatsgevonden. "Tijdens een inspectie op 27 september 2019 is vastgesteld dat Circus Freiwald artikel 2 van de ontheffingsvoorwaarden had overtreden, omdat het circus de olifant in contact heeft laten komen met omstanders. Hiervoor heeft het circus een schriftelijke waarschuwing ontvangen conform het interventiebeleid van de NVWA. Ook zal er een herinspectie worden uitgevoerd."