Het aantal corona-dierproeven blijft verdoezeld

“Over de hele wereld zijn er studies aan de gang om een vaccin en een behandeling voor Covid-19 te vinden. Vermoedelijk wordt ook het farmacologisch, preklinisch en klinisch onderzoek in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest geïntensiveerd. Tegelijkertijd leren we echter dat sommige onderzoeksactiviteiten moesten worden opgeschort als gevolg van de social distancing maatregelen, die het normale dagelijkse werk in het laboratorium niet mogelijk maken. Onderzoekers en managers van dierenwinkels hebben in de pers gemeld dat de opschorting van experimenten al heeft geleid tot de euthanasie van dieren omdat ze niet door onderzoekers konden worden gebruikt.

Hoeveel dieren zijn er sinds de inwerkingtreding van de federale maatregelen met betrekking tot Covid-19 in het Brussels Gewest geëuthanaseerd omdat het gebruik ervan in een experiment onmogelijk werd gemaakt, of na de voortijdige beëindiging van een experiment (waardoor het dier voortijdig stierf)?

Hoeveel dieren zijn er tot nu toe gebruikt in het onderzoek met betrekking tot Covid-19? Om welke diersoort gaat het?”

“Elke gebruiker van dieren deelt uiterlijk op 31 januari aan het Departement voor Dierenbescherming van Leefmilieu Brussel statistieken mee over het gebruik van dieren in laboratoria tijdens het vorige kalenderjaar. De gevraagde gegevens zullen daarom pas vanaf 31 januari 2021 beschikbaar zijn.

Dieren die worden gefokt en gedood zonder dat ze in een procedure worden gebruikt, worden echter niet in de jaarlijkse statistische gegevens opgenomen. Voor deze dieren hoeven de gegevens slechts eens in de vijf jaar bij de indiening van het vijfjaarlijkse verslag te worden verstrekt. Er worden dan echter alleen gegevens verzameld voor dieren die zijn gedood in het kalenderjaar dat voorafgaat aan het kalenderjaar waarin het vijfjaarlijkse verslag wordt ingediend (voor het volgende verslag worden alleen gegevens voor het jaar 2022 verzameld). De Europese Commissie is zich bewust van dit probleem en een nationale verplichting om deze informatie te verstrekken kan alleen worden overwogen als men van mening is dat dit geen strengere nationale maatregel is dan die welke in Richtlijn 2010/63 is voorzien.

Op dit moment kunnen dus alleen op vrijwillige basis volledige cijfers worden verkregen. In dit stadium hebben 10 laboratoria deze vraag beantwoord en als gevolg daarvan hebben 2 laboratoria dieren moeten euthanaseren (101 kuikens en 30 muizen). De andere laboratoria hoefden geen dieren te euthanaseren.

Met betrekking tot de dieren die gebruikt worden voor onderzoek in verband met COVID-19, is één project dat in mei is gestart, geïdentificeerd op basis van de niet-technische samenvattingen. Het project zal maximaal 5 jaar duren en er zullen maximaal 783 muizen worden gebruikt.

In april heeft Animal Rights al een brief gestuurd met het dringende verzoek aan de 19 Belgische onderzoekscentra die de transparantieverklaring inzake proefdieronderzoek hebben ondertekend om het aantal en de soorten dieren die gedood zullen worden in hun laboratoria tijdens de COVID- 19 crisis openbaar te maken. Omdat er in heel België meer dan 250 erkende laboratoria bevoegd zijn om dierproeven uit te voeren, had Animal Rights ook al een brief aan de 3 Belgische ministers van Dierenwelzijn gestuurd met het verzoek alle proefdiercijfers openbaar te maken.

Lees ook: Proefdieren in de corona-crisis behandeld als vervallen producten

Het Fonds Voor Wetenschappelijk Onderzoek in Vlaanderen (FWO) heeft ondertussen een lijst gepubliceerd met 9 bijzondere onderzoeksprojecten in het kader van COVID-19.¹ Het gaat om een totaalbudget van bijna 5 miljoen euro. Echter staat er nergens vermeld of het daarbij om dierproeven gaat, over welke diersoort het telkens gaat, noch het maximum aantal proefdieren dat voor de onderzoeksprojecten vergund is.

Jen Hochmuth: “Animal Rights blijft de situatie nauwgezet opvolgen. Het gaat om geld van de belastingbetaler zonder dat er enige verantwoording afgelegd wordt over mogelijke dierproeven aan de burger.”

In heel België worden jaarlijks meer dan 500.000 proefdieren in experimenten gebruikt. Omdat bestaande diersoorten als model voor corona falen, creëren wetenschappers nu genetisch gemanipuleerde muizen door het DNA te modificeren zodat de muizen überhaupt ziek kunnen worden en hun ziekteverschijnselen meer op die van de mens lijken. Voor Animals Rights is het genetisch modificeren een schending van dierenrechten en de laatste strohalm in een verloren zaak: "Het feit dat proefdieren eerst genetisch gewijzigd dienen te worden is al een bewijs dat hun voorspellende waarde voor de mens nooit voldoende gaat zijn", aldus Hochmuth.

Lees ook: Hoe hopeloos is de jacht naar het perfecte proefdier?

Gelukkig is er in de strijd tegen corona naast proefdieronderzoek ook proefdiervrij onderzoek gaande. Een voorbeeld is het gebruik van antilichamen in het bloed van mensen die hersteld zijn van een COVID-19-infectie om zo zieke patiënten te behandelen. Het Universitair Ziekenhuis van Gent heeft een kritieke coronapatiënt er in sneltempo bovenop geholpen, door hem bloedplasma te geven van iemand die het virus al had overwonnen.¹

Jen Hochmuth: "Als we de resultaten uit dierproeven pas na 5 jaar mogen verwachten, lijkt het corona-vaccin nog heel ver buiten bereik en zijn de mensen die nu ziek vallen er helemaal niet mee geholpen."

Volgens Animal Rights onderstreept de huidige corona-crisis dat er iets fundamenteel mis is met dierproeven en daarom pleiten we ook voor een einde aan de zinloze wreedheid van dierproeven.

Teken onze petitie: Stop genetische modificatie van dieren