Animal Rights brengt dierenrechten onder de aandacht van studenten

Vermaat: “Het is natuurlijk een mooi teken dat studenten ons weten te vinden en dat ze ons perspectief mee willen nemen. Tegelijk blijkt uit hun vragen vaak dat er nog veel schort aan hun kennis van wat het betekent om te kiezen voor dierenrechten.”

Vermaat vertelt dat veel mensen het onderscheid tussen het dierenwelzijnsperspectief en het dierenrechtenperspectief niet begrijpen. Hij geeft een voorbeeld om het duidelijk te maken: “Ik vraag: waar denk je aan bij een koe? Mensen geven altijd ‘melk’ als antwoord.” Het verhaal dat hierop volgt, gaat als volgt: bij een koe denken we aan melk, bij andere zoogdieren niet. Terwijl we ieder zoogdier kunnen gebruiken voor het produceren van melk. We kunnen bijvoorbeeld honden gebruiken. We zouden dan ieder jaar de teefjes insemineren. Wanneer de pups worden geboren, halen we deze direct bij hun moeder weg. De mannelijke pups mesten we in een paar maanden vet om ze daarna te slachten. De vrouwelijke pups kunnen later ook melk geven en krijgen hetzelfde leven als hun moeders. Overigens slachten we die ook na een aantal jaar, omdat hun melkproductie dan afgenomen is of omdat ze om een andere reden niet meer rendabel zijn. Omdat we de pups bij de moeders hebben weggehaald, kunnen we de moeders melken, zodat we hun melk kunnen verkopen, zodat mensen melk kunnen drinken.

Vermaat: “Mocht iemand zo'n plan uiten, dan vermoed ik dat veel mensen verontwaardigd zullen reageren. Ik vraag wel eens: “of is er iemand van jullie die zegt: “goed idee!””. De meeste toehoorders beginnen dan te lachen. Mensen vinden het absurd. Toch doen we met koeien precies hetzelfde om hun melk te krijgen.” Het probleem is dat mensen daar niet bij stilstaan. We denken bij een koe al direct aan melk. Het is in onze cultuur zo normaal, dat mensen zich niet realiseren wat er met koeien gebeurt: ze gaan ervan uit dat een koe nou eenmaal melk geeft voor mensen. Ze vinden dierenwelzijn wel belangrijk, maar deze culturele indoctrinatie maakt dat dit dierenwelzijn gaat over vragen of een koe in de wei moet kunnen of op stal moet blijven staan. Dat is het probleem met het perspectief van dierenwelzijn. Als je opkomt voor dieren, zul je moeten kiezen voor dierenrechten: voor het idee dat dieren het recht hebben om zelf over hun leven te beschikken. Als een koe in de wei mag, is dat nog geen goed welzijn. Je kunt daarvan pas spreken als mensen koeien niet als instrument gebruiken.

Vermaat: “Wij laten studenten een perspectief zien op dierethische kwesties dat ze anders zouden missen.” Vermaat heeft onlangs nog een interview gegeven aan een student die een scriptie schrijft over de toekomst van het eten van vlees. Zij richtte zich in eerste instantie vooral op de negatieve impact op het klimaat van vleesconsumptie en hoe kweekvlees hier iets aan kan veranderen. “Het is fijn dat wij iets kunnen toevoegen over het belang van dieren om niet gebruikt te worden,” aldus Vermaat.

Animal Rights werd onlangs benaderd door studenten psychobiologie die bezig waren aan een project over de ethiek van het gebruiken van varkensembryo’s. Die zouden gebruikt kunnen worden om varkens geboren te laten worden met een menselijke lever. Die lever kun je dan zogenaamd ‘oogsten’ – de varkens worden gedood – om mensen die op een levertransplantatie wachten te helpen. In die kwestie zie je goed terug waar het in de maatschappij en het onderwijs vaak aan schort. Wat als grootste ethische dilemma wordt gezien, is het knutselen met embryo’s. Vermaat: “Dat zou ethisch heel ingewikkeld zijn: je rommelt aan het leven. Op universiteiten en andere plekken doen mensen daar heel gewichtig over. Ik heb er niks op tegen dat je daarover goed moet nadenken, maar de tragische ironie is dat de grootste ethische problemen vrijwel genegeerd worden.” Vermaat vertelt dat embryo’s nog geen voelende wezens zijn en nog geen belangen hebben. Toch gaat de discussie over het gebruiken van die embryo’s, niet over het gebruiken van voelende wezens om die embryo’s te verkrijgen of over dat er een levend varken geboren wordt met gevoelens en met een eigen wil. Mensen vinden het blijkbaar veel minder een probleem om voor dat dier al bepaald te hebben hoe het dier korte tijd mag leven en dan gedood wordt, zodat mensen de lever kunnen gebruiken.

Vermaat: “Het is bizar dat de focus in ethiekonderwijs ligt op kwesties als het gebruik van embryo’s en niet op het leed dat we voelende wezens aandoen. Als je de wereld ethisch beter wilt maken, kun je studenten beter laten reflecteren op de intensieve veehouderij. Ik ben blij dat wij het dierenrechtenperspectief onder de aandacht kunnen brengen. Gelukkig staan studenten er open voor."