NVWA wist sinds 2017 van poolvossen in kleine, draadgazen kooien, maar weigert te handhaven

Op 15 mei ontdekten onderzoekers van Animal Rights vijf vossen in kleine, draadgazen kooien op een nertsenfokkerij in het Brabantse dorp Wilbertoord. Animal Rights diende een handhavingsverzoek in bij de NVWA, publiceerde de beelden op 20 mei en de PvdD ¹ en de SP ² stelden Kamervragen. Op 25 mei werden de dieren uit die vreselijke omstandigheden bevrijd en aan Animal Rights overgedragen.

Op 20 juli beantwoordde minister Schouten de Kamervragen; op 30 juli kwam de reactie van de NVWA op het handhavingsverzoek. “In het kort komt het erop neer dat de NVWA de vossen en hun abominabele huisvesting al in 2017 heeft gezien,” zegt Animal Rights campagneleider Erwin Vermeulen.” Ze trad toen niet op en is ook nu niet van zins dat te doen.”

Hoewel de NVWA op Twitter aanvankelijk ontkende dat men wist dat op dit bedrijf vossen werden gehouden, blijkt niet alleen dat men hiervan al vanaf 2017 op de hoogte was, maar dat de NVWA de huisvesting in kleine, draadgazen kooien wel best vond: “In 2017 zijn deze vossen gezien tijdens een inspectie. De nertsenhouder had in het verleden vossen gehouden voor de bontfokkerij en was daar in verband met het verbod mee gestopt. Het is niet verboden om (pool)vossen te houden als hobby- of gezelschapsdier (althans als niet-productiedier), mits er niet meer mee gefokt wordt voor het bont. De houder hield zich aan deze voorwaarden. In 2017 was daarom geen aanleiding tot nader onderzoek of handhaving.”

Dit was ook de enige keer dat dit bedrijf de afgelopen 10 jaar gecontroleerd werd: ”De afgelopen 10 jaar is het betreffende bedrijf één keer gecontroleerd. Dit was in 2017. Op dat moment was er geen aanleiding tot nader onderzoek of handhaving.“

Ook verdere vragen geven een duidelijk inzicht in hoe klein de kans is voor een nertsenfokker om door de NVWA bezocht te worden: “De NVWA heeft in 2019 één controle verricht op dierenwelzijn op een nertsenbedrijf. Dit betrof een controle naar aanleiding van een melding.”

De reactie van de NVWA op het handhavingsverzoek is zo mogelijk nog schokkender: ”Tijdens de inspectie op 20 mei 2020 zijn de dieren beoordeeld. Vastgesteld is toen dat er sprake was van het onthouden van zorg aan de dieren zoals bedoeld in artikelen 2.1 en 2.2 van Wet. Op vrijdag 22 mei, dus twee dagen na deze inspectie en voordat er door de NVWA (herstel- of straf) maatregelen konden worden opgelegd, werd de NVWA geïnformeerd door nertsenhouderij Selten dat de poolvossen op maandag 25 mei zouden worden overgedragen aan Veldhoven Zoo. Uit het bericht dat uw cliënt op 26 mei 2020 op de website heeft geplaatst, zouden de dieren zijn afgestaan aan uw cliënt. Om deze reden kan er door de NVWA niet handhavend worden opgetreden en wijs ik […] uw verzoek om handhaving af.”

Vermeulen: “Wat de NVWA hier in principe tegen iedere vee- en dierhouder zegt is: je kan je dieren zoveel en zolang mishandelen als je wil, zolang je je maar snel van ze ontdoet zodra je betrapt wordt. De NVWA verleent een vrijbrief voor dierenmishandeling.”

“Drie van deze vossen hebben negen jaar van hun leven in deze vieze, krappe kooitjes doorgebracht boven hun eigen uitwerpselen. De twee jongste dieren hebben uit frustratie hun staarten afgekloven. Alle vijf vossen hadden in meer of mindere mate uitgegroeide teennagels,” beschrijft Vermeulen de omstandigheden die Animal Rights aantrof. “Het is opnieuw onverteerbaar hoe de NVWA dierenmishandelaars de hand boven het hoofd houdt.”

Vorige week nog berichtte Animal Rights over een varkensboer die 900 varkens liet stikken door het alarm van de falende ventilatie te negeren en daarvoor niet bestraft werd.

Wanneer Frank Wassenberg van de Partij voor de Dieren specifiek vraagt naar de “kleine, smerige, kale draadgazen kooien” slaagt minister Schouten er niet in om ook maar een greintje mededogen te tonen: “Zoals hierboven beschreven werden de poolvossen hobbymatig gehouden en werd niet met de dieren gefokt voor het bont. De houder hield zich aan de (wettelijke) voorwaarden. In 2017 was daarom geen aanleiding tot nader onderzoek of handhaving.”

Frank Futselaar van de Socialistische Partij weet haar ten minste nog te ontlokken: ”Ten algemene geldt dat iedereen die een dier houdt daar goed voor moet zorgen.”

Ook als Wassenberg vraagt “Is het juist dat de omstandigheden waaronder de vossen werden gehouden identiek zijn aan de omstandigheden waaronder vossen werden gehouden voor de pelsproductie in Nederland, tot deze verboden werd?” benadrukt de minister vooral dat het houden van poolvossen niet illegaal is, zonder op de miserabele huisvesting in te gaan: ”Op het moment van controle op 20 mei jl. waren er vijf poolvossen aanwezig. Het is niet verboden om (pool)vossen te houden als hobby- of gezelschapsdier (althans als niet-productiedier), mits er niet mee gefokt wordt voor het bont. Er is tijdens de inspectie niet getoetst aan de regelgeving zoals die tot 12 jaar geleden gold, maar aan de op dit moment geldende regelgeving uit de Wet dieren en het Besluit houders van dieren.”

De vraag ”Wordt de bontfokker die de vossen hield hiervoor gestraft? “ ontwijkt de minister eveneens: ”Op grond van de Wet dieren en het Besluit houders van dieren is het onthouden van de nodige verzorging aan dieren strafbaar. Op 20 mei jl. is naar aanleiding van een handhavingsverzoek van Animal Rights een inspectie uitgevoerd door een inspecteur en een dierenarts van de NVWA op het betreffende bedrijf. Bij deze inspectie zijn vijf (pool)vossen aangetroffen. De houder gaf aan deze dieren niet te houden voor hun bont. Het is niet verboden om (pool)vossen te houden als hobby- of gezelschapsdier (althans als niet-productiedier). In een bericht van Omroep Brabant is te lezen dat de eigenaar zijn vossen vrijwillig heeft overgedragen aan een dierentuin.”

Uit de antwoorden blijkt ook dat niet meer te achterhalen is welke bedrijven voor het verbod van 2008 vossen hebben gehouden, waardoor het ook niet mogelijk was om te controleren of er sindsdien nog vossen zijn aangetroffen.

Laten we in ieder geval hopen dat Schoutens laatste antwoord aan de PvdD waar is: “Er zijn tijdens controles in de afgelopen jaren bij andere nertsenbedrijven geen vossen aangetroffen.”

Animal Rights accepteert vanzelfsprekend het besluit van de NVWA niet. "De NVWA-inspecteur heeft vastgesteld dat er sprake was van het onthouden van zorg aan de dieren. De NVWA dient nu een bestuurlijke maatregel (boete) te treffen of de zaak door te verwijzen naar het Openbaar Ministerie voor een strafrechtelijk onderzoek," zegt Vermeulen. "Wij tekenen in ieder geval bezwaar aan tegen deze beslissing."

Op 30 juli 2020 heeft de NVWA besloten om niet handhavend op te treden. Op 20 oktober 2020 heeft Animal Rights de gronden van het bezwaarschrift aangevuld. Behalve een ontvangstbevestiging heeft Animal Rights niets van de NVWA vernomen. Daarom heeft Animal Rights de NVWA op 14 januari 2021 in gebreke gesteld. Weer heeft de NVWA enkel de ontvangst hiervan bevestigd. Nog steeds laat de NVWA na een beslissing op bezwaar te nemen. Daarom stelt Animal Rights op 11 februari 2021 beroep in tegen het uitblijven van een beslissing. Aan de rechtbank de vraag om binnen acht weken de NVWA op te dragen binnen twee weken na de uitspraak alsnog een besluit op het verzoek bekend te maken en te bepalen dat een dwangsom wordt verbeurd wanneer aan deze opdracht niet tijdig gehoor wordt gegeven.