Hoe eenvoudig bemachtig je een besmette nerts?

De coronauitbraken in de nertsensector lijken niet te stoppen. Als gevolg beschuldigen politici en burgers de nertsenfokkers van opzettelijke besmetting en deze, op hun beurt, beschuldigen weer dierenrechtenactivisten.
De experts sluiten opzettelijke besmetting uit, maar is dat niet te voorbarig? Animal Rights onderzocht afgelopen weekend hoe eenvoudig het is een potentieel-besmette nerts te bemachtigen. Heel eenvoudig bleek.

Sinds het eerste besmettingsgeval staat de teller midden oktober inmiddels op 67 besmette en geruimde bedrijven, ruim 2,6 miljoen nertsen werden inmiddels afgemaakt. Meerdere malen kondigden de experts aan dat de besmettingen af zouden nemen en telkens kwam die voorspelling niet uit. Bijna wekelijks worden er nieuwe besmettingen gemeld.

In augustus zette regeringspartij D66 vraagtekens bij het hoge aantal coronabesmettingen op nertsenhouderijen. Kamerlid Tjeerd de Groot noemde het hoge aantal besmettingen in Zuid-Nederland “té opvallend’’. ”Ik wil dat minister Schouten onderzoekt of deze nertsenhouders zich wel aan de coronaregels houden. Als zij de regels overtreden, moeten zij gekort worden op hun schadeloosstelling bij het ruimen.’’ Ook op sociale media komt deze beschuldiging aan het adres van nertsenfokkers regelmatig voorbij.

Begin September kondigde minister Schouten aan dat er onderzoek wordt uitgevoerd naar opzettelijke coronabesmetting op nertsenfokkerijen door de inlichtingen- en opsporingsdienst IOD.

Utrechtse veterinair epidemioloog Francisca Velkers zei afgelopen woensdag in de Volkskrant: ‘Het is ook de vraag hoe je een bedrijf opzettelijk met corona kunt besmetten. Het is geen shotje virus dat je even ­tegen de kop van een nerts sproeit. Dan zou een activist eerst moeten inbreken bij een besmet bedrijf om het virus naar een ander bedrijf te brengen – en daar dus opnieuw moeten inbreken.”

Onderzoekers sluiten opzet door nertsenfokkers dus uit, maar Animal Rights vindt dat een te makkelijke conclusie. “Daarom gingen we afgelopen zaterdag zelf even kijken in Sevenum hoe eenvoudig het is om een potentieel-besmette nerts te bemachtigen,” geeft Animal Rights campagneleider Erwin Vermeulen aan.

Op 15 oktober werd het bedrijf aan de de Goenjeweg besmet verklaard en waarschijnlijk de dag daarop geruimd. Zaterdag namiddag lag het bedrijf er verlaten bij. Er is ook geen woonhuis bij dit bedrijf en nieuwsgierigen kunnen eenvoudig vanaf de openbare weg over de schutting en poorten kijken.

De typische stank van een nertsenfokkerij hing nog over het bedrijf, maar het geluid van de piepende dieren en gescharrel op de draadgaasbodems was verdwenen. De kooien waren dan leeg, bij een eerste blik over de poort zagen de onderzoekers van Animal Rights onmiddellijk een ontsnapte nerts rondscharrelen.

Dit is geen hermetisch afgesloten bedrijf. Het is niet ondenkbaar dat deze nerts inmiddels een uitweg gevonden heeft onder een poort door of via een gat in de omheining. Verhalen over vrij rondlopende nertsen duiken regelmatig op in de regionale pers en op 13 oktober moest minister Schouten toegeven dat twee nertsen die los rondliepen in Deurne en Egchel positief testten op het coronavirus. Ook bij eerdere ruimingen zagen Animal Rights onderzoekers regelmatig ontsnapte nertsen lopen.

Het vangen van een vrij loslopende nerts is nog niet zo eenvoudig. De dieren zullen over het algemeen mensen mijden en kunnen flink van zich afbijten.
Maar iemand die zijn zinnen heeft gezet op een mogelijk-besmette nerts hoeft deze niet zelf te vangen, dat doen de nertsenfokkers en/of NVWA voor je. Omdat de nertsontsnappingen standaard voorkomen, worden na afloop van een ruiming op het hele terrein van een nertsenfokkerij vangkooien neergezet.

Voor iemand die kwaad wil was het in Sevenum heel eenvoudig om even over de schutting te wippen, een vangkooi op te pakken en in de kofferbak te zetten, vervolgens naar een andere nertsenfokkerij te rijden en het dier daar weer vrij te laten. Sommige nertsenfokkerijen zijn beveiligd als ware het militaire terreinen, maar op veel bedrijven, zoals die in Sevenum, is het kinderlijk eenvoudig om binnen te geraken. De begeleidende beelden zijn echter allemaal vanaf de openbare weg gemaakt.

Voor alle duidelijkheid: Animal Rights beschuldigt niemand van het opzettelijk besmetten van nertsen. “Zeker dierenrechtenactivisten zullen zoiets nooit doen omdat zij juist opkomen voor de dieren, ze niet ziek willen maken en niet doden,” legt Vermeulen uit. “In tegenstelling tot de nertsenfokkers heeft Animal Rights zich voor de rechter juist verzet tegen de ruimingen.”

“Wat we wel willen laten zien,” zegt Vermeulen, ”is dat de conclusie van de experts die opzettelijke besmetting uitsluiten voorbarig is en dat de overheid en nertsenfokkers laks zijn in het beveiligen van deze bedrijven.”

We hebben ook vragen bij dit proces van ontsnapte dieren vangen. “Het is treurig! Na een vreselijk leven in een kooi waren ze eindelijk even vrij om vervolgens in een nog kleiner kooitje te eindigen”, verzucht Vermeulen. “We vragen ons af hoe deze dieren alsnog gedood worden…”