Planten kunnen lijden? Ontkracht!

De woorden 'maar planten kunnen ook lijden' worden vaak gebruikt als excuus. Het blijft namelijk meestal bij die woorden, maar het impliciete argument is dat het dus niet uitmaakt of je planten of dieren eet: planten en dieren kunnen lijden en je moet dus wel een keuze maken waarbij je een ander leed aandoet. Als je die argumentatie doortrekt, zou je ook kunnen stellen dat je mensen mag eten. Weinig mensen zijn bereid die conclusie te accepteren. Er zijn wel degelijk redenen om de ene soort (bijvoorbeeld een mens) belangrijker te vinden dan de andere soort (bijvoorbeeld een broccoli).

Het opmerkelijke is bovendien dat mensen het argument 'planten kunnen ook lijden' niet uiten als een werkelijke zorg om het welzijn van planten, maar als reden om dieren te kunnen blijven eten.

Planten verschillen van dieren in het algemeen en van voelende, gewervelde dieren in het bijzonder. Planten hebben namelijk geen centraal zenuwstelsel, geen hersenen en geen zenuwen.¹ Deze eigenschappen hebben ze ook niet nodig. Planten voelen daarom geen pijn en kunnen ook niet bewust op externe prikkels reageren. Hoe het dan kan dat jouw kamerplant naar het licht toe groeit? Dat komt door autonome reacties (reactie die vanzelf verlopen zonder bewustzijn). Planten kunnen namelijk wel reageren op chemische stimuli, trillingen en zonlicht. Planten kunnen ook met elkaar 'communiceren' door het aanmaken en afgeven van stoffen, maar ook dit verloopt onbewust - net zoals computers met elkaar kunnen 'communiceren'. Hoe werkt dit? Stel een rups gaat op het blad van een plant zitten en begint te knagen aan dit blad. Dan kan deze plant andere planten waarschuwen voor de rups door bepaalde stoffen aan te maken en af te geven aan de lucht. Andere planten kunnen als reactie daarop stofjes aanmaken, zodat ze minder aantrekkelijk worden voor de rups.² Er kan dus veel gebeuren in een plant, maar gevoel heeft een plant niet.

In tegenstelling tot alle planten hebben veel dieren een centraal zenuwstelsel. Deze dieren kunnen pijn ervaren, angst voelen en andere emoties ervaren. Dat geldt zeker voor dieren die op grote school door mensen worden gegeten, zoals koeien, varkens, kippen, schapen, geiten en veel soorten vissen. Deze dieren lijken qua pijnbeleving op mensen. Planten verschillen op cruciale onderdelen, zoals het centrale zenuwstelsel.

Als je je desondanks werkelijk zorgen maakt om het welzijn van planten, dan is plantaardig eten nog steeds de beste keuze. Je kunt met een plantaardige voedingsbron namelijk meer mensen voeden als je mensen deze voedingsbron direct consumeren. Met andere woorden: als je dierlijke producten eet, consumeer je namelijk indirect veel meer planten dan iemand die plantaardig eet. Dat zit zo: de dieren in de vee-industrie eten heel veel plantaardig voedsel. Om 1 kg rundvlees te 'produceren' bijvoorbeeld, is 13 kg graan nodig en 30 kg ander veevoer (zoals gras). Een keuze voor een plantaardig dieet ‘redt’ dus planten.