Corona kan het einde van dierproeven betekenen

De virulentie en zeer besmettelijke aard van COVID-19 vereisen een nieuw onderzoeksmodel dat dieren omzeilt en in plaats daarvan gebruik maakt van op menselijke biologie gebaseerde tests. Een groeiend aantal wetenschappers suggereert dat versneld COVID-19 onderzoek diermodellen ontmaskert als slechte wetenschap en niet meer van deze tijd. Meer nog, proefdieren zouden de zoektocht naar COVID-19 vaccins en geschikte behandelingen belemmeren, in plaats van deze te helpen.

Dr. Thomas Hartung is directeur van het Center for Alternatives to Animal Testing (CAAT), een laboratorium aan de Johns Hopkins University in de VS.¹ Hartung wijst op het langzame traject van de ontwikkeling van geneesmiddelen en vaccins met behulp van proefdieronderzoek. De ontwikkeling van conventionele geneesmiddelen moet verplicht gebruik maken van dierproeven om de mechanismen van ziekten en mogelijke behandelingen te begrijpen in het proefdier. Volgens Hartung helpt dit te verklaren waarom het meer dan 10 jaar duurt om een medicijn op de markt te brengen, of zelfs langer bij vaccins. Met COVID-19, kunnen we niet zo lang op behandelingen wachten, we moeten sneller zijn dan vroeger”, zegt Hartung.

Net zo problematisch: 95 procent van de nieuwe medicijnen komen uiteindelijk niet op de markt. Met andere woorden, de overgrote meerderheid van de nieuwe geneesmiddelen faalt als ze eenmaal in menselijke studies terechtkomen, ondanks het feit dat ze veilig en effectief lijken in experimenten met dieren.

Lees ook: Zowel proefdieren als mensen zijn de verliezers in het dierproevenverhaal

In de wetenschap, net als op andere gebieden, maakt noodzaak vindingrijk. De grote vaart van innovaties zoals driedimensionale menselijke organen op een microchip worden verfijnd. Deze levende organoïden versnellen medische ontwikkeling voor de vele virulente kwalen die de mens treffen, waaronder natuurlijk het meest urgente COVID-19.

Hartung, hoog aangeschreven op het gebied van alternatieven voor dierproeven, heeft een patent aangevraagd op hersenorganoïden.¹ Dat zijn weefselculturen gemaakt van menselijke stamcellen die het menselijk orgaan simuleren, volledig vrij van dierproeven. Vier jaar geleden zijn deze minihersenen voor het eerst ontwikkeld om infecties te bestuderen die worden veroorzaakt door virussen zoals HIV, dengue en Zika. Elke minihersen heeft de grootte van een huisvliegje. Eerder die jaar hebben Hartung en zijn team bewezen dat COVID-19 menselijke hersencellen kan infecteren en beschadigen door ongeveer 800 minihersenen te gebruiken. "Het zal mogelijk zijn om de menselijke minihersen op een vergelijkbare, snelle manier te gebruiken voor de ontwikkeling van medicijnen en vaccins in de toekomst", zegt Hartung.

Hartung wijst op andere toepassingen van organen op een microchip, zoals menselijke longorganoïden die ademen. In april van dit jaar meldden onderzoekers van het Wyss Institute van Harvard dat luchtwegchips van de menselijke longen aantoonden dat twee geneesmiddelen, amodiaquine en toremifeen, het binnendringen van het COVID-19-virus in het menselijk lichaam aanzienlijk hebben geremd. Dergelijke modellen tonen aan dat een medicijn therapeutisch effectief is, en helpen onderzoekers om over dierlijke modellen heen te stappen.

Lees ook: Alternatieven

Het doel van Animal Rights is om een einde te maken aan alle dierproeven en in te zetten op humane en dierproefvrije wetenschap die een directe toepassing op de mens hebben. Daarom zijn we het voorbije jaar een nieuwe campagne gestart: Animal Free Science. Hiermee willen we inspelen op dierproefvrije innovatie en de maatschappij, politici en wetenschappers sensibiliseren. Met deze positieve campagne willen we verandering stimuleren in België en Europa.

Animal Rights heeft het online portaal ReportAnimalTesting.eu gelanceerd waar getuigen van dierenmishandeling van proefdieren vertrouwelijk meldingen kunnen maken.