Inhoud
RECHTER: NULSTAND WILDE ZWIJNEN MAG NIET
Vorig jaar stapten Animal Rights en Fauan4Life naar de rechter om het afschot van wilde zwijnen in de provincie Utrecht tegen te houden. De provincie hanteert een nulstand: ieder zwijn dat de provinciegrens over wandelt, krijgt de kogel. De toestemming tot afschot gold tot 2025. De rechter gaf de organisaties gisteren gelijk.1 Ze reageren: “Het nulstandbeleid is nog niet eerder op deze manier aangevochten. Dit is een fantastische overwinning. Dieren houden zich niet aan door mensen gemaakte grenzen. Zwijnen horen gewoon in Nederland thuis, ook in de provincie Utrecht.”
Hieronder vind je vijf vragen en antwoorden over de uitspraak van de rechter.
1) WAT IS DE NULSTAND?
Wilde zwijnen zijn een beschermde diersoort. Toch zijn deze dieren maar op een aantal plekken welkom: op de Veluwe in Gelderland, in Nationaal Park de Meinweg en natuurgebied Meerlebroek in Limburg. Hierbuiten geldt een nulstandbeleid. Dit beleid is ontstaan toen in 1991 de rijksnota Jacht en Wildbeheer is opgesteld.1 Daarin is bepaald dat naast de genoemde natuurgebieden er in de vrije natuur geen wilde zwijnen mogen leven. Deze nota is inmiddels 30 jaar oud, maar dit beleid is door veel provincies overgenomen.
Lees ook: ieder zwijn in Utrecht krijgt de kogel
2) WAT HEEFT DE RECHTER GEZEGD?
Het nulstandbeleid op zichzelf is geen doel. Er moet aangetoond worden dat een nulstand nodig is, voor bijvoorbeeld schadebestrijding of de verkeersveiligheid, volgens de eisen die de wet daaraan stelt. Dit moet dan ook onderbouwd worden met objectieve onderzoeksgegevens. Dat heeft de provincie niet gedaan. “In deze provincie is geen sprake van schade, want elk zwijn wordt aan de grens gedood. Een nulstand kan nooit een op zichzelf staand doel zijn. Zwijnen zijn wettelijk beschermd en daarbij wordt geen onderscheid gemaakt tussen provincies”, zeggen de organisaties.
3) IS ER GENOEG RUIMTE VOOR ZWIJNEN?
Al in 2010 werd de kansenkaart ‘Wilde Zwijnen in Nederland’ gepresenteerd door De Zoogdiervereniging, ARK Natuurontwikkeling en Alterra - Wageningen Environmental Research. Uit dit onderzoek naar geschikte leefgebieden blijkt dat in tientallen natuurgebieden in Zuid-, Midden- en Oost-Nederland plek zou kunnen zijn voor everzwijnen. Op de kansenkaart staan gebieden die allemaal spontaan kunnen worden gekoloniseerd door deze dieren.1
4) IS ER NU MEER KANS OP DE AFRIKAANSE VARKENSPEST?
Deze week kwam de deskundigengroep Dierziekten met een nieuwe risicobeoordeling voor de besmetting met het Afrikaanse varkenspestvirus. De kans dat het virus wordt binnengebracht door rondtrekkende besmette wilde zwijnen wordt zeer klein geacht. De kans dat het virus via menselijk handelen Nederland binnenkomt is veel groter.1
Prof. Dr. Sven Herzog, verbonden aan de TU Dresden, noemt de jacht naar voren schuiven als oplossing misleidende propaganda: “De nadruk in het debat ligt niet op de hoofdoorzaken, intensieve veeteelt en verspreiding van virussen via ver transport, maar op de wilde zwijnen. Ze worden beschouwd als ziekteverwekkers en we hebben jagers nodig om deze booswichten te elimineren. Daartoe zijn schijnbaar alle middelen goed.”2
5) WAT ZIJN DE GEVOLGEN VAN DE UITSPRAAK?
Er mogen in Utrecht geen zwijnen meer worden afgeschoten. Het besluit van de provincie is vernietigd en de provincie heeft de opdracht gekregen een nieuw besluit te nemen. De provincie kan nog wel in hoger beroep tegen de uitspraak. Animal Rights en Fauna4Life zullen andere provincies die een nulstand hanteren inlichten over de uitspraak.
