De ‘Knorpolder': Animal Rights' reactie op het beroepsschrift van Straathof & Co.

De omgevingsaanvraag van 8 oktober 2020 ging om 20.342 varkens, de verleende omgevingsvergunning van 2006 om 20.217 dieren. Aanvrager Creil Exploitatie B.V., voorheen onderdeel van Sebava BV, het Nederlands varkensimperium van Adriaan Straathof, kent als bestuurder Maarten Verdoorn.

Eind 2020 ontdekte Animal Rights dat Sebava het bedrijf in Creil exploiteert zonder onderliggende natuurvergunning, terwijl in de stallen wel dieren worden gehouden. Zonder geldige vergunning is er sprake van illegale stikstofuitstoot.

Op 27 januari 2023 diende Animal Rights dus een ondersteunende zienswijze in bij het ontwerpbesluit van december 2022. Animal Rights verwees daarin onder andere naar de reeks veroordelingen van Straathof.
Creil Exploitatie B.V. en Maarten Verdoorn gingen - voorspelbaar - in beroep tegen het besluit van Gedeputeerde Staten van Flevoland. Op 17 mei 2023 kreeg de advocate van Animal Rights en Mobilisation for the Environment het beroepschrift en procesdossier toegestuurd. Op 14 juni dienden we een reactie op het beroepschrift in zonder nog kennis te hebben kunnen nemen van het verweerschrift van de provincie.

De varkensfabriek probeert in het beroep duidelijk te maken dat Adriaan Straathof alleen nog een papierenrol vervult in het bedrijf. Dit is voor hun verdediging noodzakelijk omdat het Bibob onderzoek vernietigend is over de lange criminele carrière van Adriaan Straahof. Verdoorn tracht te bewijzen dat sinds hij het bewind voert er een ommekeer heeft plaatsgevonden. Men voert daarvoor twee ‘karaktergetuigen’ op.

Allereerst veevoer-leverancier De Heus. De Heus heeft directe belangen bij het blijven leveren van voer aan de tienduizenden varkens die op ieder moment op de Straathof-bedrijf verblijven. Dat financiële belang is ook de reden dat De Heus zich actief verzet tegen inkrimping van de veestapel door het financieren van de boerenprotesten.

Bij de andere verklaring, die van de dierenarts, plaatst Animal Rights eveneens vraagtekens. Allereerst, waarom zit een varkensbedrijf dat is gevestigd in Creil in de Noordoostpolder bij een dierenarts uit het Brabantse Bladel, op ruim 200 km afstand? Dat roept vragen op over de onafhankelijkheid van de dierenarts in kwestie. Verder betekent het feit dat een dierenarts geen direct contact heeft met Adriaan Straathof op het bedrijf, niet gelijk dat Straathof geen enkele betrokkenheid meer heeft bij de bedrijfsvoering.

Het beeld dat in het beroepschrift wordt geschetst over Straathof, dat hij geen enkele bemoeienis meer zou hebben bij de bedrijfsvoering van Creil Exploitatie lijkt ongeloofwaardig. De karakterschetsen die wij kennen passen helemaal niet bij een man die zich terugtrekt, maar bij iemand die de touwtjes strak in handen houdt, vooral ook omdat hij “hoofd van het concern” is en er grote financiële belangen spelen.

Zo schreef BN De Stem in 2021 nog: “Adriaan Straathof staat erom bekend de grenzen van de wettelijke voorschriften met betrekking tot het milieu, stalbezetting, bouwvergunningen en dierenwelzijn te verkennen om ze vervolgens te overtreden.” 

We verwijzen verder naar de stroman-constructie die Straathof, aanvankelijk succesvol, in Duitsland toepaste na zijn beroepsverbod. Straathof nam in stappen afstand van zijn Duitse ondernemingen en nam ontslag als bestuurder. Straathof Holding GMBH werd in 2015 LFD Holding.
De Duitse overheid dwong Straathof de zeggenschap over zijn elf bedrijven uit handen te geven en onder te brengen in een zogenoemde Treuhänder (curator). De naamsverandering van de Duitse varkensbedrijven ging daarom gepaard met de overdracht van de aandelen aan twee curatoren. Straathof is dan op papier niet langer een varkensfokker, maar ondertussen blijven zijn ‘voormalige’ boerderijen dieren ‘produceren’. De twee curatoren die sindsdien het bewind over het consortium voeren, mogen contractueel alleen handelingen verrichten die in het belang zijn van ‘treugeber’ Straathof.

Voor Animal Rights is het niet ondenkbaar, en zelfs zeer aannemelijk, dat een zelfde situatie als In Duitsland, in Creil ook gaande is. Immers, Maarten Verdoorn werkt al bijna 30 jaar samen met / voor Straathof, zo blijkt nota bene uit het procesdossier en uit de LinkedIn pagina van Verdoorn. Verdoorn was bijvoorbeeld jarenlang bedrijfsleider in de Straathof varkensfabriek in Hoeven.

Creil Exploitatie en Verdoorn stellen in het beroepschrift verder dat niet enkel te Creil, maar ook op de andere locaties waar Maarten Verdoorn ‘met de scepter zwaait’ aan alle relevante welzijnswetgeving wordt voldaan. Verder zou het gestelde in het Bibob-advies van oudere datum zijn en de overtredingen daarom gedateerd.

Animal Rights heeft geen direct inzicht in het geheime Bibob advies, maar weet zeker dat dit simpelweg onjuiste informatie is.

Op 10 December 2020, bijvoorbeeld, zijn er bij de Straathof varkenshouderij in Lierop, nu Lierop Exploitatie BV genaamd, ‘afgedankte zeugen’ (‘slachtzeugen’) geladen door veevervoerder Tivac BV. De dieren zijn naar een exportplaats getransporteerd en daar is door de NVWA geconstateerd dat dieren niet transportwaardig waren. Maarten Verdoorn, naast Creil ook de algemeen directeur van Lierop Exploitatie BV sinds 1 januari 2020, was het daar niet mee eens:
“De dieren konden volledig zelfstandig lopen, waren niet kreupel of dikke/ontstoken poot. Wel waren de dieren mager, maar dit lijkt me geen reden om niet te kunnen transporteren.”

Het is opvallend te noemen dat Verdoorn Tivac als transporteur gebruikt. Dit bedrijf heeft vooral grote ervaring in 'gepakt' worden voor het vervoeren van kreupele varkens. Het was Tivac dat op 29 december 2016 en 4 mei 2017 de transporten naar België verzorgde die Animal Rights aangreep om falende NVWA-dierenartsen voor het veterinair tuchtcollege te dagen en dat Tivac uiteindelijk, na lang procederen, een last onder dwangsom ter voorkoming van herhaling opleverde.

De last onder dwangsom werd vooral opgelegd omdat de NVWA van oordeel is dat gevaar voor herhaling voor de hand ligt. In de periode van 16 juni 2016 tot en met 30 juni 2021 heeft Tivac acht overtredingen van de Transportverordening begaan. Dit betrof zes maal een overtreding op het gebied van transportwaardigheid, waaronder dus die in Lierop.

Op 10 mei 2021 voeren NVWA-inspecteurs een controle uit op het Straathof bedrijf aan de in Lierop in de gemeente Someren. Naar aanleiding van deze controle worden op 17 mei 2021 acht lasten onder dwangsom opgelegd. In strijd met het Besluit Houders van Dieren worden varkens zorg onthouden en benadeelt in hun welzijn. Er ontbreekt hok- en nestmateriaal. Er zijn schadelijke gasconcentraties en een te hoge veebezetting. Het bedrijf maakt hiertegen geen bezwaar.

Bij een hercontrole op 1 juli 2021 blijken nog altijd drie van de acht zaken niet in orde: Ammoniak blijft een probleem. De luchtkwaliteit is te slecht voor de varkens en werknemers en de varkens hebben te weinig oppervlakte. In een brief van 17 augustus 2021 maakt de NVWA dan ook het voornemen tot invordering van verbeurde dwangsommen kenbaar. Verdoorn/Straathof ziet geen andere uitkomst dan het bedrijf leeg te ‘draaien’.

De bewering in het beroepschrift, dat de feitelijke overtredingen in casu uitdrukkelijk gerelateerd zijn aan de omstandigheden op de werkvloer, is absurd. Er is volgens Creil Explotatie en Verdoorn in feite geen sprake van overtredingen die op afstand door de directeur, Straathof/Verdoorn, worden begaan.

De onjuistheid van dit betoog blijkt nota bene uit het procesdossier. Veel van de overtredingen, inclusief het algehele veronachtzamen van dierenwelzijn, zijn een management issue, niet slecht van de werkvloer. Ook overtredingen als bijvoorbeeld het onthouden van zorg en behandeling van dieren, door onder meer onvoldoende personeel, is een feit wat aan de bedrijfsleiding is te wijten.

Zo brokkelt het varkensimperium van Adriaan Straathof steeds verder af. In februari 2023 begon de sloop van de al jaren leegstaande varkensstallen op de ‘Straathoflocatie’ in Marienheem, Overijssel. Op 8 maart maakt de provincie Gelderland haar intentie bekend om de omgevingsvergunning van de ‘Knorhof’ in Buren in te trekken. Datzelfde staat de locatie in Hoeven te wachten. Verder hebben Animal Rights en MOB de provincie Limburg verzocht om de natuurvergunning van Sebava’s varkenshouderij in Koningsbosch in te trekken of te wijzigen. De locatie in Lierop staat ondertussen leeg.