Inhoud
Intrekkingsverzoek vergunningen van eendenhouderijen aan de Ermelose Haspelstrook
Eendenslachter Tomassen Duck-To is niet het enige hoofdpijndossier in Ermelo. Ook pallet- en timmerbedrijf Ten Hove bezondigde zich aan illegale praktijken geruggesteund door de lokale politiek. Ermelo zou echter Ermelo niet zijn als er niet ook in dit corruptiedossier een verband was met de eendenindustrie.
Voor het legaliseren van de uitbreiding van Ten Hove, het bouwen van 42 woningen en de uitstoot van een nieuwe bio-energiecentrale wordt gebruik gemaakt van de stikstofrechten van een aantal voormalige eendenbedrijven aan de zogenoemde Haspelstrook. Die eenden zijn echter reeds jaren geleden verdwenen en daarmee de vergunde stikstofuitstoot. Dat deze rechten nu mogelijk worden gebruikt voor deze nieuwbouw- en legalisatie-activiteiten komt in de praktijk neer op nieuwe, extra stikstofuitstoot. Het kwetsbaar, overbelaste Natura 2000-gebied Veluwe ligt binnen 100 meter.
Het college van burgemeester en wethouders van Ermelo, weten we uit het Duck-To-dossier, is moreel erg flexibel: “De gemeente zegt niet precies te weten hoe lang daar al geen eenden meer worden gehouden en überhaupt niet zeker te weten of álle activiteiten zijn beëindigd. Maar op papier bestaan de bedrijven nog, zegt de gemeente. De rechten zijn er nog en dat is de juridische werkelijkheid waar de gemeente naar moet handelen,” berichtte de Stentor in mei 2024.
Op 19 juli 2024 wordt het bestemmingsplan Haspel 99-129 door de gemeenteraad vastgesteld. Maar als het aan Animal Rights en Mobilisation for the Environment ligt, komen de stikstofrechten van de voormalige eendenmesterijen ten goede aan de natuur en aan niets anders.
Intrekkingsverzoeken
Animal Rights en Mobilisation hebben de provincie Gelderland op 5 juni 2024 gevraagd om de vigerende natuurvergunning voor het bedrijf aan de Haspel 121-125 in te trekken. Dit bedrijf beschikt over een vergunning voor het houden van 24 paarden en 11.762 eenden, met een bijbehorende ammoniakemissie van 2.569,72 kg/ jaar, wat resulteert in een maximale stikstofdepositie op de Veluwe van ruim 9 mol/ha/jaar. Het bedrijf ligt op 60 meter van natura 2000-gebied Veluwe.
Op diezelfde dag vroegen de twee organisaties de gemeente Ermelo om de vergunning in het kader van de Wet milieubeheer voor het houden van diezelfde 24 paarden en 11.762 eenden in te trekken.
Animal Rights en Mobilisation hebben de gemeente Ermelo op 17 september 2024 gevraagd om de vigerende milieuvergunning voor het bedrijf aan de Haspel 127-129 in te trekken; het bedrijf heeft geen natuurvergunning. Het betreft ook hier een vergunning voor het exploiteren van eendenhouderijen. Naar weten van de organisaties is de huidige vergunde situatie dat nog toestemming bestaat voor het houden van 5940 vleeseenden en 2039 ouderdieren van vleeseenden, met een bijbehorende totale ammoniakemissie van 1899,88 kg/jr. Het bedrijf ligt op 40 meter van natura 2000-gebied Veluwe.
De feitelijke situatie is kennelijk zo dat van deze vergunningen al aanzienlijke tijd geen gebruik meer wordt gemaakt, blijkens onderzoeksbronnen van de organisaties. Op het moment dat de bedrijven onverhoopt toch wel de bedrijfsvoering willen herstarten en er weer gebruik kan worden gemaakt van de natuur/milieuvergunningen, of de stikstofrechten worden ingezet in het kader van externe of interne saldering, zal dat resulteren in een feitelijke toename van stikstofdepositie, wat verslechterende of significant verstorende gevolgen kan hebben voor omliggende natura 2000-gebieden, met name de reeds sterk overbelaste Veluwe.
In de uitzending van het programma Zembla van 10 maart 2024 is door een gedeputeerde van het college van Gedeputeerde Staten van de provincie Gelderland de uitspraak gedaan met de strekking dat het niet wenselijk is om ‘slapende bedrijven’ in stand te houden. Onderhavige bedrijven zouden dergelijk ‘slapend bedrijven’ zijn. In dit kader achten de organisaties het passend dat de nog vigerende natuur/milieuvergunningen worden ingetrokken.
De organisaties baseren het intrekkingsverzoek op artikel 5.40, lid 2, sub b, van de Omgevingswet, dat bepaalt dat het bevoegd gezag een omgevingsvergunning kan intrekken als gedurende een jaar of een in de vergunning bepaalde langere termijn geen activiteiten zijn verricht met gebruikmaking van de vergunning.
Animal Rights en Mobilisation verzoeken de colleges dan ook van deze bevoegdheid tot intrekking gebruik te maken. Zeker aangezien het ook zeer onwaarschijnlijk is dat in de toekomst nog van deze vergunningen gebruik kan worden gemaakt nu tevens het bestemmingsplan wordt gewijzigd door de gemeente.
Los van de omstandigheid dat de vergunningen niet meer worden gebruikt, achten de organisaties het ook nodig de vergunningen in te trekken in het belang van de bescherming van het milieu en de natuur, want stikstofdepositie wordt ook als groot knelpunt genoemd in de natuurdoelanalyse van de Veluwe.
Het is niet wenselijk om ongebruikte vergunningen / ongebruikte rechten, in stand te laten; zeker wanneer het vergunningen betreft met een dergelijke aanzienlijke omvang als de onderhavige en de zwaarwegende natuur-milieubelangen die bij intrekking gebaat zijn.
Update
Op 25 september stellen de PvdD en SP er vragen over aan de Gedeputeerde Staten van Gelderland. Onder andere:
Klopt het dat de provincie in juni verzoeken heeft ontvangen om de slapende vergunning in te trekken van een eendenhouderij in Ermelo? Zo ja, wanneer gaat u de vergunning intrekken?
Waarom heeft u vorige week in antwoord op onze schriftelijke vraag over het bestemmingsplan Haspel niet naar deze intrekkingsverzoeken verwezen?
Wist het college, op het moment dat de provincie haar goedkeuring verleende aan het bestemmingsplan Haspel, dat er werd gesaldeerd met slapende vergunningen van bedrijven die al tientallen jaren zijn gestopt? Zo ja, waarom heeft u niets met deze informatie gedaan? 1
De antwoorden van gedeputeerde Ans Mol, diezelfde dag, zijn ontwijkend: "Waarom hebben we niet eerder geantwoord dat bij de beantwoording hebben we niet… Ik wil het inkorten met de vraag. Dus daarom hakkel ik een beetje van… Waarom hebben we bij het bestemmingsplan Haspel niet naar deze intrekkingsverzoeken verwezen? Zoals in ons vorige antwoord ook uiteen is gezet, was het bestemmingsplan al vastgesteld. Het vaststellen van de bestemmingsplan is de bevoegdheid van de gemeente. Daarnaast zijn de vergunningen nog steeds van kracht. Enkel een verzoek van intrekking betekent nog niet dat de vergunning ook wordt ingetrokken en gebruikt kan worden. Wisten wij dat er met slapende vergunningen die al tientallen jaren zijn gestopt zijn gesaldeerd? Er was ten tijde van de toetsing door de provincie van dat bestemmingsplan Haspel nog een milieuvergunning actief van een agrarisch bedrijf wat is gevestigd in het plangebied. Dit bedrijf zou stoppen en op dat moment is de afspraak met de gemeente gemaakt om deze vergunning in te trekken, waarmee een grote stikstofbron zou worden verwijderd. Over het salderen met de stikstofrechten heeft GS de gemeente geadviseerd. GS adviseert om goed uit te zoeken of het salderen met de voormalige kalkoenhouderij in dit geval, wel mogelijk is." 2
Op 16 december schrijft de Stentor dat uit een bericht van wethouder Ronald van Veen aan de gemeenteraad blijkt dat met name de stikstofproblematiek nog voor onduidelijkheid zorgt. Om alle ontwikkelingen in de zogenoemde Haspelstrook mogelijk te maken worden stikstofrechten van niet meer bestaande eendenboerderijen gebruikt. 3
MOB en Animal Rights hebben intrekkingsverzoeken ingediend voor die vergunningen waarmee de voormalige eendenhouderijen stikstof mochten uitstoten. Daarmee wil het uitsluiten dat die oude rechten van ‘slapende’ bedrijven alsnog worden ingezet om andere ontwikkelingen mogelijk te maken die de natuur schaden.
Omdat de gemeente zelf niet genoeg stikstofkennis in huis heeft schakelde ze een advocatenkantoor in om te onderzoeken of de kritiek terecht is. Het advocatenkantoor heeft echter wel laten weten dat de stikstofonderbouwing inderdaad niet juist is en dat een nieuwe onderbouwing moet worden opgesteld. Aan de gemeenteraad meldt Van Veen dat de gemeente de door het bedrijf aangeleverde onderbouwing had laten controleren door een deskundige. ‘Die controle is niet goed gegaan’. Het negatieve advies van het advocatenkantoor is reden geweest om na te gaan hoe het proces is doorlopen, zegt hij. De conclusies brengt hij echter niet naar buiten. Op die evaluatie is geheimhouding gelegd.
Als een nieuwe onderbouwing volgens het advocatenkantoor wel door de beugel kan, kan het proces worden vlotgetrokken door een ‘herstelbesluit’ te nemen, geeft Van Veen aan.
De intrekkingsverzoeken zijn nog in behandeling, meldt de wethouder.
