NVWA laat zebra Smiley in de steek

Op 5 januari 2025 kreeg Animal Rights het bewijs in handen dat Circus Freiwald illegaal een zebra met het circus mee liet reizen. Het gaat vermoedelijk om Smiley. Animal Rights vroeg de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) om het dier te bevrijden uit handen van het circus.

Freiwald had sinds 20 december zijn tenten opgeslagen op de Goffertweide in Nijmegen als het ‘Kerstcircus Nijmegen’. Het circus blijft onverbeterlijk optreden met dieren, zoals ara’s, honden, pony’s en kamelen. Dat mag helaas nog, maar van oorsprong wilde zoogdieren zijn verboden.

Zebra Smiley treedt niet op, maar wordt wel met de andere dieren met het circus meegesleept en brengt zijn dagen blijkbaar door in een kleine kooi, zoals op de beelden van Animal Rights hierboven te zien is. Dit is verboden omdat de ontheffing om Smiley mee te zeulen vorig jaar werd ingetrokken.

Animal Rights heeft de NVWA de avond van 5 januari op de hoogte gebracht. Animal Rights verzocht de NVWA de zebra ‘in beslag’ te nemen, zodat hij zijn leven kan doorbrengen in een opvangcentrum met soortgenoten.

Er was haast geboden, want 5 januari was de laatste dag van het kerstcircus en de NVWA wist dat. Ondanks aandringen van Animal Rights ging de NVWA pas op 7 en 9 januari kijken in Arnhem. Er werd geen zebra (meer) aangetroffen.

Tijdlijn
Sinds 15 september 2015 mogen een groot aantal wilde diersoorten niet meer optreden in het circus na jarenlang campagnevoeren door verschillende organisaties. Daarmee kwam er een eind aan de uitbuiting van onder andere leeuwen, tijgers, olifanten en ook zebra’s in circuspistes in Nederland.

Circus Freiwald kreeg een ontheffing voor het meevoeren van 2 zebra’s, Smiley en Sascha, en olifant Buba omdat er destijds geen opvang beschikbaar was. Vanaf 3 januari 2016 kreeg het circus geen verlenging meer voor het houden van de zebra’s en heeft de NVWA meermaals een last onder dwangsom opgelegd. 
Vervolgens kwam op 22 september 2016 Sascha te overlijden door slechte verzorging op de locatie die nota bene zelf was uitgekozen door het circus.

In april 2021 maakten dierenrechtenorganisaties Animal Rights en Bite Back bezwaar tegen het besluit van 25 maart van dat jaar van toenmalig landbouwminister Schouten om een ontheffing voor onbepaalde tijd te verlenen aan circus Freiwald van het ‘circusverbod’ voor zowel olifant Buba als zebra Smiley. Er waren nu immers opvanglocaties beschikbaar.
De minister gaf met de ontheffingen, tegen het advies van haar ambtenaren in, gehoor aan moties van het CDA en de PVV om de dieren bij het circus te laten.

Op 11 augustus 2023 werd de ontheffing voor Buba ingetrokken. Buba was inmiddels met medewerking van het landbouwministerie weggesluisd naar Hongarije en stierf daar afgelopen december in een circuspark.

Op 29 oktober 2024 veegt de rechtbank (eindelijk) de vloer aan met de besluiten van betreffende minister en wordt ook de ontheffing voor zebra Smiley ingetrokken:
“De minister heeft vervolgens, zo blijkt uit de stukken, aan de hand van een ambtelijke notitie gekozen voor de optie waarbij zowel voor Buba als Smiley op aanvraag van Freiwald een ontheffing wordt verleend. In deze ambtelijke notitie is voor de ontheffingverlening echter evenmin een onderbouwing te vinden. Daarin wordt integendeel juist de vraag opgeworpen of die onderbouwing wel kan worden gegeven.”

“Uit de brieven van de minister leidt het College af dat het de minister niet is gelukt het ontheffingsbesluit te voorzien van een nadere motivering, ook niet nadat de minister daartoe een laatste poging heeft gedaan. Het College gaat er daarom vanuit dat de minister die nadere motivering ook niet kan geven. […] Uit het voorgaande volgt dat niet is voldaan aan de toepassingsvoorwaarden voor ontheffingverlening en dat het ontheffingsbesluit zal moeten worden herroepen. Het College zal dit, zelf in de zaak voorziend, doen.”. ¹

Dat betekent dat het de familie Freiwald niet langer is toegestaan om Smiley (in Nederland) te vervoeren ten behoeve van een circus of een ander optreden.
Zoals Buba in Hongarije was ondergebracht, werd Smiley naar Duitsland gebracht om te voorkomen dat deze dieren een rustige oude dag zouden krijgen in relatieve vrijheid met soortgenoten.

Voor Buba is het te laat. Ook Smiley kan stikken als het aan de NVWA en LVVN ligt, maar een kans op pensioen voor Smiley bestaat nog steeds en zolang blijven wij voor hem vechten.