Vreselijke beelden uit de konijnenhouderij

Tussen oktober 2018 en november 2019 werd ongeveer een kwart van de naar schatting 40 overgebleven konijnenbedrijven geïnspecteerd. Bijna overal troffen de onderzoekers dode, zieke en stervende dieren aan tussen de levende konijnen. Konijnen hebben voetverwondingen of beschadigde of ontbrekende oren. Trauma en bacteriële of parasitaire infecties kunnen de oorzaak zijn voor de gefilmde verlamming van het achterlijf, scheve nekken, en vervormde achterpoot, naast de vele sterfgevallen.

Veel konijnen brengen hun hele korte leven nog steeds op een bodem van gaas door waar hun pootjes niet op gebouwd zijn. Gaasbodems veroorzaken voetzoolaandoeningen: wonden, kale plekken en eeltknobbels. Wanneer de voetzolen zijn verwond, is dit niet alleen pijnlijk voor het dier, er kunnen ook bacteriën binnendringen, en zo een secundaire infectie veroorzaken.

Er is weinig mogelijkheid voor konijnen, in welk houderijsysteem dan ook, om hun natuurlijk gedrag te uiten. Er is niet of nauwelijks ruimte voor huppelen en rennen, geen mogelijkheid tot graven. Deze konijnen komen nooit buiten en zien nooit daglicht. Ze leven niet in natuurlijke groepssamenstellingen, lopen over een ondergrond met spleten, bevinden zich continu boven hun eigen uitwerpselen en ademen de ammoniaklucht daarvan in. Daarnaast is er de continue herrie van de mechanische ventilatie en muziekinstallaties.

De moederdieren leven eenzaam in hun kooien wanneer ze geen jongen hebben.

Verder constateerden de organisaties vaak een schrijnende afwezigheid van verrijkings- en schuilmateriaal.

Het is twijfelachtig of de wettelijk verplichte tweemaal-daagse controle van de dieren op sommige bedrijven plaatsvindt, en of zieke en gewonde dieren medische hulp en afzondering krijgen.

Beelden uit Ulicoten (NBr)

Naast de standaard welzijnsproblemen kampt de sector met uitbraken van besmettelijke ziekten, waardoor het sterftecijfer in de konijnenstallen tot piekhoogten kan oplopen. Dit leidt weer tot een extreem hoog antibioticagebruik in deze sector dat via resistentie ook een gevaar kan opleveren voor de volksgezondheid. ¹

Er zijn in Nederland op ieder moment ongeveer 300.000 konijnen die voor hun vlees worden gehouden, die iedere 10 tot 11 weken naar de slacht gaan. Zo kom je op grofweg anderhalf miljoen geslachte konijnen per jaar. ¹ De consumptie van konijnenvlees is in Nederland niet populair en ligt rond de 650 gram per hoofd van de bevolking per jaar, met vooral een piek rond Kerst. Nederland heeft geen gespecialiseerd slachthuis voor konijnen en de slachtrijpe dieren gaan dan ook op transport naar België of Duitsland. Slechts een deel vindt zijn weg weer terug naar Nederlandse supermarkten.

Beelden uit Bergentheim (Ove)

Het is al langer bekend dat de konijnenhouderij een verschrikkelijk systeem is. Het oordeel in rapporten van de European Food Safety Authority (EFSA) ¹ en Wageningen Universiteit ² is vernietigend voor de konijnenhouderij. Wageningen meldt bijvoorbeeld dat er bij konijnen “hoge scores voor ongerief“ voor komen en deze “worden vooral veroorzaakt door houderijcondities”.

Toch geeft, in een antwoord bij de begrotingsstaten van het Ministerie van LNV voor 2020, de landbouwminister aan dat de ‘uitval’ bij de konijnenhouderij niet wordt geregistreerd. ³

In haar jaarplan voor 2018 meldt de NVWA dat vanwege financiële krimp in de konijnenhouderij “nalevingsmeting en gericht inspecteren” niet meer plaatsvindt. ⁴

Naar aanleiding van de maatschappelijke kritiek heeft de konijnensector ingezet op ‘betere' huisvestingssystemen met welluidende namen als ‘welzijnskooien’ en ‘parkhuisvesting’. “In realiteit beantwoorden ook de nieuwere huisvestingsnormen in de verste verte niet aan de natuurlijke behoeften en gedragingen van konijnen,” zegt Animal Rights campagneleider Erwin Vermeulen, “en brengen ze de massale sterfte van konijnen in dit systeem niet naar beneden.”

“Het is tijd om te concluderen dat de konijnenhouderij op geen enkele wijze in staat is om te voldoen aan de behoeftes van konijnen en dat konijnen volstrekt ongeschikt zijn voor de vee-industrie,” vervolgt hij. “We moeten daarom stoppen met de zoektocht naar steeds weer kleine, vaak denkbeeldige, verbeteringen in de houderij omstandigheden.”

Sterker nog, de nieuwe huisvestingssystemen brengen steeds weer nieuwe welzijnsproblemen met zich mee: de voedsters vertonen agressief gedrag wanneer ze in een groep gehuisvest worden en hygiëne wordt een probleem zodra verrijkingsmateriaal en betere bodems worden gegeven.

“Dierenwelzijn is een illusie in de konijnenhouderij,” zegt Vermeulen. “Dit systeem behoeft geen verbeteringen, maar afschaffing.”

Beelden uit Panningen (Lim)

Minister Schouten gaf het afgelopen jaar regelmatig aan dat het in de eerste plaats de taak van de consument zelf is om zich te informeren over de producten die hij of zij koopt. Dit is echter niet mogelijk zonder de consument een eerlijke blik te gunnen in het houderijsysteem. Waar de overheid en de sector falen, zorgen Animal Rights en Konijn in Nood voor de noodzakelijke transparantie over het leven en lijden van konijnen in deze industrie.

De feestdagen zijn bij uitstek een tijd van bezinning en gaan vaak vergezeld van een oproep tot vrede op aarde. Animal Rights en Konijn in Nood roepen iedereen op om dit jaar het ‘Kerstkonijn’ van tafel te laten en te kiezen voor een vreedzaam, plantaardig alternatief.

Naar aanleiding van de konijnenbeelden kwamen zowel de PvdD ¹ als de SP ² met Kamervragen. Esther Ouwehand vroeg in haar 41 vragen onder meer naar de verwondingen bij de konijnen, het systeem van kunstmatige inseminatie en hoe consumenten zich over deze industrie moeten informeren. SP kamerlid Frank Futselaar wil onder andere weten wat minister Schouten's reactie is "op het nieuws dat op vrijwel alle locaties waarop is gefilmd, dode, zieke en stervende dieren zijn aangetroffen?" en of zij de mening deelt "dat fokkerijen waarbij dieren worden gehouden met verwondingen, verlammingen, infecties en lichaamsvervormingen niet voldoen aan de geldende dierenwelzijnsnormen?"

Arie Kool, voorzitter van de vakgroep konijnenhouderij van LTO Nederland, kwam met de bekende excuses en leugens: het manipuleren van beelden, niet representatief, buitenlandse stallen, gestorven dieren tussen de levende dieren gelegd, enige doel de sector kapotmaken, etc. Uiteindelijk moest zelfs deze notoire dierenleed-goedprater toegeven: "Het zijn vervelende en nare beelden ..." ^{3 4}