Vossen

Vossen in de bontindustrie

Voor de productie van bont worden vossen gefokt in grote fokkerijen bestaande uit lange rijen schuren met draadgazen kooien. De vloeroppervlakte van een kooi bedraagt gemiddeld 0,6 tot 1,2 vierkante meter, de hoogte van de kooien is gemiddeld 60 à 75 cm. Volwassen fokdieren worden individueel in een kooi gehouden, opgroeiende jongen zitten samen in kooien. ¹

In de paartijd (tussen februari en april, afhankelijk van de vossensoort) worden mannetjes en vrouwtjes kortstondig bij elkaar gezet, of vrouwtjes kunnen ook kunstmatig bevrucht worden. De zwangerschap duurt 52 tot 54 dagen. Het aantal jongen varieert naargelang het soort vos. Zilvervossen werpen 3 tot 6 jongen, blauwe vossen hebben grotere nestjes, van 6 tot 8 jongen. ²

Vele jongen worden doodgeboren of sterven binnen de eerste levensweken, nog voor ze gescheiden zijn van de moeder. In studies,uitgevoerd in verschillende landen, werden uitvalpercentages gerapporteerd tussen 10 en 20%. In een studie rond de oorzaken van uitval werden als redenen genoemd: problemen bij de bevalling, aangeboren nierproblemen, ondervoeding, verwondingen zoals gebroken ribben of gescheurde lever, infecties. De uitval onder opgroeiende jongen (na scheiding van de moeder) en volwassen dieren wordt geraamd op 5%. ¹

Als de jongen tussen zes en acht weken oud zijn worden ze gescheiden van hun moeders. Het moederdier wordt naar een aparte kooi overgeplaatst, de jongen blijven in groepjes van 3 tot 6 samen zitten. Naarmate de jongen groeien, worden de groepjes verder verdeeld over meerdere kooien, zodat er 2 tot 3 jongen per kooi zitten tegen de tijd van het ‘pelzen’. Om vossen over te plaatsen naar andere kooien maken de fokkerijarbeiders gebruik van nek-tangen. Ee nek-tang heeft een lange steel met aan het uiteinde een grijper die rond de nek van een vos kan geklemd worden. Met de ene hand hanteert de arbeider de nek-tang, met de andere hand grijpt hij de vos bij de staart vast.

Op de leeftijd van zes à zeven maanden worden de vossen gedood door elektrocutie. Elektroden worden aangebracht in mond- en aarsopening om stroom door het lichaam te jagen, wat na een drietal seconden resulteert in een hartstilstand. ²

Geen duidelijke cijfers

Hoeveel vossen er precies gebruikt worden in de bontindustrie is onbekend. De enige beschikbare cijfers over bontproductie zijn afkomstig van de sector zelf. De bontsector publiceert cijfers over het aantal gefokte dieren waarvan de pelzen verhandeld werden. Niet over de honderdduizenden moederdieren die de jongen hebben gebaard, noch over de vele jongen die gestorven zijn op de fokkerijen voordat ze ‘oud’ genoeg waren om een bruikbare pels op te leveren.

De cijfers over de pelzenproductie, gepubliceerd door verschillende belangengroepen uit de sector, blijken bovendien niet overeen te stemmen. De EFBA, de Europese belangengroep van de bontindustrie, geeft aan dat er in 2015 ‘wereldwijd bijna 9 miljoen vossenpelzen’ geproduceerd werden. ¹ De Chinese bontsector geeft aan dat in China in 2015 maar liefst 14,5 miljoen vossenpelzen werden geproduceerd. ²

Volgens de EFBA werden in Europa in 2015 ongeveer 2 miljoen vossenpelzen geproduceerd, waarvan 1.740.000 in Finland. Finland is hiermee de tweede grootse producent van vossenbont ter wereld. Andere Europese landen waar vossen gefokt worden voor de bontindustrie zijn Polen, Noorwegen, Estland, Letland, Tsjechië, Denemarken en Roemenië. ³

Horrorbeelden uit Europese fokkerijen

In Polen filmden dierenactivisten zieke en gewonde vossen in vieze draadgazen kooien. De dieren beschikken niet over schoon drinkwater. Ze vertonen ernstige mentale stoornissen ten gevolge van de miserabele en onnatuurlijke levensomstandigheden. Op andere Poolse beelden is te zien hoe vossen geëlektrocuteerd worden in het zicht van nog levende soortgenoten die hetzelfde lot staat te wachten.

Beelden uit Tsjechië tonen soortgelijke misstanden. Vossen leven op draadgazen bodems die pijnlijke verwondingen veroorzaken aan de poten. De kooien bieden geen bescherming tegen barre weersomstandigheden. Gestreste dieren ondernemen wanhopige pogingen om te ontsnappen uit de kooien, wat nog meer verwondingen veroorzaakt. Verzorging krijgen ze niet. In de smerige kooien kunnen de verwondingen al snel ernstig infecteren.

In Noorwegen werden eveneens ernstig gewonde vossen op film vastgelegd. Sommige dieren zijn zwaar verminkt aan poten, staart of bek. Andere dieren hebben ernstig infecterende huidwonden. In de kooien liggen dode vossen in staat van ontbinding.

Ook in Finland, Europese leider in de vossenindustrie, werden gruwelijke misstanden gefilmd door activisten. We krijgen vossen te zien met infecterende wonden en verminkingen. De dieren worden gek van stress en frustratie in de smerige krappe kooien. Alle gefilmde fokkerijen werken onder de vlag van ‘Saga Furs’, het officiële veilinghuis dat de Europese pelzenhandel beheerst. ¹

Wetenschappelijke rapporten

Reeds in 2009 werd in een rapport van de Europese Commissie aangetoond dat het fokken van vossen en andere pelsdieren in gevangenschap onvermijdelijk gepaard gaat met dierenleed.² Een recenter wetenschappelijk rapport van ‘Respect for Animals’ uit 2015 ³ toont opnieuw aan dat de bontindustrie er nooit in zal slagen om het welzijn van de dieren in haar fokkerijen te garanderen. Het gaat immers om wilde dieren die zich onmogelijk kunnen aanpassen aan een leven in een kooi.

De rapporten wijzen op ernstige welzijnsproblemen met vossen in de bontindustrie, waaronder:

• stress ten gevolge van de grote vrees die vossen voelen tegenover mensen (in dit geval het fokkerijpersoneel).
• zwakke beenderen van de ledematen ten gevolge van het gebrek aan beweging in de krappe kooien
• gedragsstoornissen zoals extreme angstreacties, pelsbijten, staartbijten, zelfverminking
• stereotiep gedrag ten gevolge van frustratie en verveling (dit gedrag uit zich in repetitieve bewegingen, zoals voortdurend op en neer of heen en weer springen in de kooi).
• hoog niveau van reproductieproblemen bij de moederdieren en hoge uitvalcijfers bij de jonggeboren pups
• gedragsgestoorde moederdieren die uit frustratie hun eigen jongen verwonden en doodbijten

Nog meer horrorbeelden uit China

China is de onbetwiste wereldleider wat betreft de productie van vossenbont. De meest recente statistieken (2015) geven een jaarproductie van 14,5 miljoen vossenpelzen aan. Op de Chinese fokkerijen worden dezelfde ‘welzijnsnormen' gehanteerd als in Europa. ¹

Undercover-onderzoek van Animal Equality toont gruwelijke misstanden aan in de Chinese bontindustrie. Vossen worden er net als in Europa gefokt in kleine draadgazen kooien op megafokkerijen. De dieren lijden ernstig onder het leven in gevangenschap. Bekijk beelden en lees meer over de Chinese bontindustrie.

Weg met bont!

Er is ontegenzeglijk aangetoond dat vossen en andere pelsdieren zeer ernstig lijden in de bontindustrie, zowel in Europa als in China of in andere delen van de wereld. Onder druk van de publieke opinie besloten verschillende Europese landen reeds tot een verbod op de bontfokkerij. In het Verenigd Koninkrijk is er een verbod sinds 2003, in Oostenrijk sinds 2005 en in Wallonië, het zuidelijke landsgedeelte van België, sinds 2015.

Andere landen werken met een uitfaseringsbeleid. In Kroatië en Bosnië heeft de overheid bepaald dat alle bontfokkerijen moeten sluiten tegen respectievelijk 2017 en 2018. In Nederland is het fokken van vossen, nertsen en chinchilla's reeds volledig verboden, en tegen 2023 moeten ook alle Belgische nertsenfokkerijen definitief sluiten. In Zwitserland zijn geen bontfokkerijen omdat de overheid de voorwaarden om pelsdieren te fokken zodanig streng heeft gemaakt, dat het niet meer rendabel is.

Ook jij kan er toe bijdragen om de bontindustrie zo snel mogelijk een halt toe te roepen. Koop en draag geen bont. Steun anti-bontcampagnes en neem deel aan protestacties.