Nierstichting financiert dierproeven met collectegeld

Zo werd 100.000 euro toegekend voor onderzoek rond nierschade bij proefdieren aan het AMC Amsterdam. Het project gaat van start in april 2017 en zal een jaar duren. Proefmuizen worden op een dieet van specifieke vetten en vitamines gezet om uit te zoeken of deze een rol kunnen spelen bij het voorkomen of behandelen van nierschade.¹

De onderzoeksgroep van het AMC voert deze dierproeven uit sinds 2005. Vanaf 2009 worden deze onderzoeksprojecten gefinancierd met donateursgeld van de Nierstichting. In de publicaties² lezen we hoe muizen operaties ondergaan waarbij nierschade veroorzaakt wordt. Aders die de bloedtoevoer naar de nieren regelen worden een half uur lang afgespannen met een klem. Dit veroorzaakt ernstige schade aan de nieren. Na de operatie worden de muizen een tijdlang bestudeerd omdat de onderzoekers meer inzicht willen krijgen in de rol van diverse factoren op het herstelproces.

De duur van een studie varieert: sommige muizen worden slechts een dag opgevolgd, voor andere dieren duurt de beproeving tot 10 dagen. Soms worden muizen eerder afgemaakt dan gepland was. Onderzoekers kunnen een proefdier voortijdig uit een studie nemen omdat de pijn voor het dier ondraaglijk geworden is. In dierproefnemerstermen spreekt men dan van een ‘humaan eindpunt’. In de nieronderzoeken aan het AMC wordt tot euthanasie overgegaan wanneer vastgesteld wordt dat een proefdier in de loop van de studie niet meer is staat is zich nog op te richten.

150.000 euro donateursgeld gaat naar het Leids Universitair Medisch Centrum. In december 2016 wordt met dit budget een tweejarig onderzoeksproject gestart waarbij stoffen getest worden in verband met cystevorming (vochtblazen) in de nieren.¹ Studies rond cystevorming in de nieren van proefdieren aan het LUMC worden reeds sinds 2004 gefinancierd met donateursgeld van de Nierstichting.² Om geschikte proefdiermodellen voor niercysten-onderzoek te creëren wordt in het proefdierencentrum van LUMC verwoed gefokt met muizen. Transgene muizentypes worden aangekocht bij gespecialiseerde proefdierenfokkers.

Door deze muizentypes nog verder genetisch te manipuleren en met elkaar te kruisen, worden nieuwe muismodellen ontwikkeld die snel cystes ontwikkelen in de nieren. Het creëren van dergelijke diermodellen verloopt over meerdere generaties fokdieren. In het totale kweekprogramma zijn vele dieren slechts tussenschakels. Ze dienen om nieuwe muizentypes voort te brengen, maar zijn zelf onbruikbaar voor het uiteindelijke onderzoeksdoel. Ze worden afgemaakt. De ‘eindproducten’ van de kweekprogramma’s, in dit geval de doorgefokte muismodellen die cystes ontwikkelen in de nieren, worden ingezet voor het onderzoek en na afloop van de studies eveneens afgemaakt.

Testen op varkens

Donateursgeld van de Nierstichting wordt ook besteed aan proeven met andere diersoorten dan muizen. Aan het UMC Groningen financiert de Nierstichting niertransplantaties op varkens.³ Er wordt geëxperimenteerd met een methode om donornieren beter te kunnen bewaren door toediening van stamcellen. De behandelde donornieren worden vervolgens getransplanteerd en uitgetest in varkens.

Aan het UMC Utrecht worden experimenten uitgevoerd op zwangere ratten. In het ‘ratmodel van intra-uteriene groeivertraging’ wordt de placenta van zwangere moederratten beschadigd. Als gevolg van de slecht functionerende placenta wordt het embryo in de baarmoeder onvoldoende voorzien van de stoffen die nodig zijn voor een goede ontwikkeling. Hierdoor treedt groeivertraging op bij het embryo. Groeivertraging tijdens de zwangerschap heeft gevolgen voor de verdere levensloop na de geboorte. Er is een verhoogd risico voor het ontwikkelen van hoge bloeddruk en nierschade op volwassen leeftijd. De onderzoekers willen in hun ratmodel uittesten of dit risico verminderd kan worden door toediening van een bepaald geneesmiddel (sildenafil) tijdens de zwangerschap.¹

Nierfalen opgewekt bij proefdieren

260.000 euro donateursgeld werd aan de Radboud Universiteit geschonken voor een project met muizen dat in juli 2016 van start ging.² In dit project wil men onderzoek doen naar de functies van de ‘cilia’ (trilhaartjes) die aanwezig zijn op de niercellen . De bekroonde onderzoeker voert al sinds 1999 proefdierkundig nieronderzoek uit met geld van de Nierstichting. In de eerdere publicaties³ lezen we hoe proefmuizen op speciale diëten gezet worden om na een paar dagen of weken gedood te worden voor nierstudies. In een recente publicatie (2015) wordt beschreven hoe door middel van operaties nierfalen veroorzaakt wordt bij proefmuizen: hun nieren worden geheel of gedeeltelijk verwijderd uit hun lichaam. De muizen worden na de operatie nog een drietal weken opgevolgd en tenslotte afgemaakt.

Animal Rights publiceert een lijst van Nederlandse en Belgische gezondheidsfondsen die onderzoeksprojecten financieren waarbij gebruik gemaakt wordt van proefdieren. Muizen, ratten, cavia's, geiten, varkens, konijnen en honden worden gebruikt in deze studies. Robert Molenaar, directeur van Animal Rights: "Donateurs worden onwetend gehouden over de dierproeven die zij financieren."

De dierenrechtenorganisatie heeft deurstickers met de tekst 'ik geef niet aan dierproeven' uitgebracht die je kunt bestellen via de webshop. Molenaar: "We geven met de lijst en de deursticker donateurs een handvat om een bewuste keuze te maken. We willen dat de gezondheidsfondsen dit signaal oppakken en niet langer onderzoek financieren waarvoor proefdieren hoeven te lijden."